Το σύνδρομο «Φελπς»

Σάββατο, 24 Αυγούστου 2013 - 00:15

Ένα τυπικό πρωινό στη Βαλτιμόρη: ο Μάικλ Φελπς κοιτάζει στον τοίχο του δωματίου του και βλέπει ένα κομμάτι χαρτί από εφημερίδα. Διαβάζει τον τίτλο και φεύγει σφίγγοντας τα δόντια του. Αυτό το κομμάτι χαρτί ήταν μία συνέντευξη του Ίαν Θορπ, που έλεγε ότι ο Φελπς δεν μπορεί να ξεπεράσει το ρεκόρ του Μαρκ Σπιτς, δηλαδή τα 7 χρυσά μετάλλια που είχε πάρει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972.

Πέρασε πάνω από ένας χρόνος χωρίς τη «σφαίρα της Βαλτιμόρης» στις πισίνες. Ο Φελπς ήταν ως θεατής στη Βαρκελώνη, στην πισίνα του «Παλάου Σαν Τζόρντι» και αυτό θύμισε βετεράνους κολεγίων, οι οποίοι βρίσκονται στις εξέδρες για να υποστηρίξουν την ομάδα της οποίας τη φανέλα φόρεσαν. Αλλά ασφαλώς δεν ήταν το ίδιο.

Υπήρξε, από το δεύτερο μέρος του Αυγούστου και έπειτα, ένας διάδρομος από γεγονότα που οδηγούσαν τον Φελπς. Παραδείγματος χάρη, ο πρώτος τελικός κολύμβησης Ολυμπιακών Αγώνων που έφθασε Έλληνας κολυμβητής. Ήταν στις 15 Αυγούστου του 2004, όταν ο Γιάννης Κοκκώδης κολύμπησε στα 400μ. μεικτή ατομική και ήταν έκτος. Αυτή η κούρσα ήταν και το πρώτο μετάλλιο του Μάικλ Φελπς σε Ολυμπιακούς Αγώνες, ασφαλώς χρυσό. Και αυτό δεν θα είχε σημασία, αν δεν ήταν το πρώτο από τα 22 που κατέκτησε συνολικά στη διοργάνωση, σε διάνυσμα οκτώ χρόνων. Αυτή η κούρσα έγινε την ίδια μέρα που ο Σπύρος Γιαννιώτης ήταν έβδομος στα 400μ. ελεύθερο και την ίδια ημερομηνία που τέσσερα χρόνια μετά έκανε κάτι ασύλληπτο: κατέβηκε τα 15 λεπτά στα 1.500μ. ελεύθερο, «καταστρέφοντας» τον προηγούμενο χρόνο, που είχε κάνει ο ίδιος στις 21 Αυγούστου του 2004 στην Αθήνα. Ο Γιαννιώτης είχε κάνει 15.03.69 αλλά αποφάσισε, μετά από μία τετραετία, όχι μόνο να γράψει ιστορία περνώντας ένα απίθανο χρονικό φράγμα αλλά, να καταστρέψει το αγώνισμα. Στις 15 Αυγούστου του 2008, την ίδια μέρα που ο Φελπς πήρε το έκτο χρυσό μετάλλιό του σε έξι αγωνίσματα στο Πεκίνο, στα 200μ. μεικτή ατομική, ο Γιαννιώτης έκανε 14.53.32 (!) και δεν πέρασε καν στον τελικό! Αυτό είναι ένα ρεκόρ που ενδεχομένως- και αν δεν βγει άλλο τέτοιο φαινόμενο στις μεγάλες αποστάσεις, κάτι δύσκολο στον ελληνικό υγρό στίβο, ειδικά από τη στιγμή που από την αρχή το έδαφος στην ανοικτή θάλασσα ήταν πρόσφορο- να μην καταρριφθεί ποτέ, με το «ποτέ»* να είναι ένα χρονικό διάστημα που όταν γίνει είτε δεν θα ζεις είτε η μνήμη θα σε προδώσει.

*Άλλα τέτοια ποτέ είναι: τα τέσσερα άλματα του Καρλ Λιούις στον τελικό του μήκους στο Τόκιο, το 1991, το παγκόσμιο ρεκόρ του Σεργκέι Μπούμπκα στο επί κοντώ (6,14μ.), οι 48 σερί νίκες της Μπέτσει στο πόλο το 2000, το 72-10 των Σικάγο Μπουλς στο ΝΒΑ.

Είναι παράξενο πώς ένας τέτοιος αθλητής αντανακλά στη μνήμη του θεατή. Τώρα, το 2013, είναι όλα έτοιμα. Ο Φελπς και τα 22 μετάλλιά του σε Ολυμπιακούς Αγώνες, τα 18 χρυσά, τα δύο ασημένια και τα δύο χάλκινα. Και εκεί που η συνωμοσιολογία, όσο ήταν στη δράση, για το αν νίκησε ή όχι τον Μίλοραντ Κάβιτς στα 100μ. πεταλούδα στο Πεκίνο, είχε φθάσει στο απόγειό της (με τα δύο διαφορετικά στοπ καρέ του BBC και του Sports Illustrated να βγάζουν διαφορετικό νικητή) και η οποία (συνωμοσιολογία) είχε συνοδευτεί από τη δήλωση του Ζακ Ρογκ τότε, ότι «ο Φελπς είναι ο Άγιος των Ολυμπιακών Αγώνων», τώρα είναι διαφορετικά. Τώρα οι δοξασιές για το γεγονός ότι νίκησε εκείνη την κούρσα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Αλλά τι κούρσα! Ο Αμερικανός την έφθασε στο σημείο να μην ξέρεις ποιος έχει νικήσει και ήταν μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που έβλεπες, κυριολεκτικά, τη μαεστρία ενός κολυμβητή, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχεις την παραμικρή ιδέα σε ό,τι αφορά τις τεχνικές και στον τρόπο που αντιμετωπίζεται μία τέτοια κούρσα. Εκείνη η φοβερή ιδέα του Αμερικανού, να κάνει μισή χεριά παραπάνω στο τέλος, ήταν η δεύτερη εμφανής στιγμή ότι έγινε κάτι ξεχωριστό στο ίδιο τουρνουά, μετά το απίστευτο κολύμπι του Τζέισον Λίτζακ στα 4Χ100μ. ελεύθερο την πρώτη μέρα, όταν ο ίδιος ο σπρίντερ της ομάδας των ΗΠΑ ασκούσε τόση πίεση στη δεξιά χεριά του για να περάσει έναν καθαρό σπρίντερ και κάτοχο του παγκόσμιου ρεκόρ- που στην ίδια κούρσα το έσπασε ο Ίμον Σάλιβαν για να το πάρει ξανά πίσω στον τελικό των 100μ. ελεύθερο- τον Αλέν Μπερνάρ.

Εδώ είναι που φθάνει η ώρα της λίστας. Ο Φελπς κέρδιζε τόσο μονότονα, που οι νίκες του όταν είχε πραγματικά προσωπικό κίνητρο, ανταγωνιστικό, δηλαδή όταν δεν είχε μοναδικό αντίπαλο τη μυθιστορία αλλά έναν κολυμβητή που τον αμφισβητούσε, ήταν πραγματικά εντυπωσιακές, αλλά εκείνη η κούρσα στο Πεκίνο, με τον Τσάβιτς να προηγείται στα 75 μέτρα και να τερματίζει απαλά- μόνο που ο Φελπς είχε τη φαεινή ιδέα να κάνει ακόμα μισή χεριά, κάτι που είναι συγκλονιστικό όπως και να το σκεφτείς, από τη στιγμή που διακυβευόταν το έβδομο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιό του και η ισοφάριση του ρεκόρ του Μαρκ Σπιτς- πρέπει να ήταν η μεγαλύτερη στην καριέρα του και η σπουδαιότερη όλων των εποχών. Μακράν από τη δεύτερη ατομική.

Οπότε μετά από αυτήν την τρόπον τινά ιστορική διαδρομή, here you go, που λεν κι οι Μπάλτιμορ Μπούλετς: οι 10 κορυφαίες μεγάλες κούρσες στην καριέρα του Μάικλ Φελπς.

10.Τα 200μ. μεικτή ατομική στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2007 στη Μελβούρνη.

9. Τα 200μ. πεταλούδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 2012.

8. Τα 200μ. μεικτή ομαδική στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004.

7. Τα 200μ. πεταλούδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Βαρκελώνης, το 2003.

6. Τα 100μ. πεταλούδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ρώμης, το 2009.

5. Τα 4Χ100μ. μεικτή ομαδική στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 2012.

4. Τα 200μ. μεικτή ατομική στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 2012.

3. Τα 4Χ100μ. μεικτή ομαδική στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, το 2008.

2. Τα 4Χ100μ. ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, το 2008.

1. Τα 100μ. πεταλούδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, το 2008.

Οι περισσότερες κούρσες, εξ αυτών, είναι σημειολογικές. Το διακοσάρι πεταλούδα στη Βαρκελώνη, το 2003, είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιό του σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Το διακοσάρι μεικτή ατομική, στην Αθήνα, είναι το πρώτο μετάλλιό του σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα 4Χ100μ. μεικτή ομαδική στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 2012, είναι το τελευταίο μετάλλιό του (χρυσό) στη διοργάνωση. Τα 4Χ100μ. μεικτή ομαδική στο Πεκίνο είναι το όγδοο χρυσό μετάλλιό του στη διοργάνωση, δηλαδή η κατάρριψη του ρεκόρ του Μαρκ Σπιτς.

Στη λίστα υπάρχει μία κούρσα προσωπικού εντυπωσιασμού, τα 200μ. μεικτή ατομική στο Παγκόσμιο του Μόντρεαλ, το 2007, αλλά και μία ήττα: εκείνη από τον Νοτιοαφρικανό Τσαντ λε Κλος στα 200μ. πεταλούδα, στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου. Αυτή είναι σημαίνουσα για τον Φελπς, διότι στο αγώνισμα ήταν αήττητος σχεδόν μία δεκαετία, αλλά και επειδή, αυτό είναι το σημαντικότερο, νίκησε έπειτα στα 200μ. μεικτή ατομική. Αυτή ήταν μία από τις πιο γλυκιές νίκες στην καριέρα του, καθώς με τον Ράιαν Λόχτε αφεντικό του αγωνίσματος, αλλά και με το στραπάτσο του Φελπς και στα 400μ. μεικτή ατομική- όταν και καταποντίστηκε, μένοντας εκτός βάθρου για πρώτη φορά μετά το Σίδνεϊ το 2000 και δεύτερη συνολικά στην καριέρα του, ελάχιστοι ήταν εκείνοι που τον περίμεναν να νικήσει. Συν, φυσικά, η κούρσα κινήτρου, τα 100μ. πεταλούδα στη Ρώμη, όταν οι… οχτροί πρόσμεναν τη νίκη του Κάβιτς για να ξεθυμάνουν από την «κλοπή» στο αντίστοιχο αγώνισμα του Πεκίνου, παρ’ όλα αυτά ο Φελπς δεν τους άφησε να χαρούν, πανηγυρίζοντας σχεδόν με την καρδιά του. Ως ρομπότ προγραμματισμένο για να νικήσει, ο Αμερικανός δεν έβρισκε τον λόγο για να πανηγυρίσει, παρ’ όλα αυτά σε εκείνη την περίπτωση δεν τήρησε το σύνηθες τελετουργικό, δείχνοντας με ένα δάχτυλο στην κερκίδα. Και, φυσικά, υπάρχει και ο έξαλλος πανηγυρισμός του στα 4Χ100μ. ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Η κούρσα δεν τον χρειαζόταν για να πάρει τη θέση που της πρέπει στην ιστορία- η κορυφαία όλων, με δεύτερη ενδεχομένως ένα τρελό αουτσάιντερ: τα 4Χ100μ. ελεύθερο φέτος, στη Βαρκελώνη, όταν ο Τζερεμί Στράβιους ήρθε από το πουθενά για να πάρουν οι Γάλλοι το χρυσό μετάλλιο- αλλά αυτός ο πανηγυρισμός ήταν σαν να βγαίνει γυμνή από τούρτα η Ιρίνα Σάικ σε πάρτι πεινασμένων εργένηδων, οι οποίοι είναι ήδη σουρωμένοι από υποβρύχια.

Ένα μεθυστικό άρωμα απλώνεται στις στιγμές του πρώτου ολυμπιονίκη, αλλά όχι πένθιμο: σε αντίθεση με το Παγκόσμιο στίβου στη Μόσχα- το οποίο είχε τις στιγμές του, το χρυσό της Ισινμπάγεβα στο επί κοντώ, του Μπονταρένκο στο ύψος- η διοργάνωση της κολύμβησης στη Βαρκελώνη ήταν για ακόμα μία φορά απίθανη. Η κολύμβηση προχωράει χωρίς τον Φελπς και αυτό είναι το όμορφο για το αγώνισμα. Ο Αμερικανός δεν ήταν ποτέ σόουμαν και το στίγμα που άφηνε ήταν οι νίκες του: ένας από τους ελάχιστους σπουδαίους (Μάικλ Τζόρνταν, Στέφι Γκραφ, Τάιγκερ Γουντς, Τιμ Ντάνκαν, Αλεξάντερ Καρέλιν, Φου Μινξιά, Σεργκέι Μπούμπκα) που έκανε πάντα μόνο ό,τι έπρεπε για να νικάει, που θαρρείς πως ήταν προγραμματισμένος για αυτό. Και έπρεπε να φθάσουν εκείνες οι τελευταίες κούρσες στο Λονδίνο, για να διαπιστώσει κάποιος το μελαγχολικό βλέμμα του, την εξάντληση της μάνας του και τα δάκρυα των αδελφών του και να βρει την ανθρώπινη ύφανση στον χαρακτήρα του. Και λείπει από ένα πάρτι που δεν τον έχει ανάγκη, διότι οι προσκεκλημμένοι περνούν καλά και έτσι, αλλά που θα ήθελε να βρίσκεται εκεί. Όποτε γίνεται τουρνουά κολύμβησης τα επόμενα χρόνια, θα υπάρχει στο μυαλό η γωνίτσα Φελπς, που θα ανήκει αποκλειστικά στον πρώτο ολυμπιονίκη.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!