Φελπς
Ο Νίκος Γέμελος ήταν κάθετος στην ερώτηση για την κορυφαία στιγμή της πρώτης εβδομάδας του ολυμπιακού τουρνουά, εκείνου που αφορούσε στην κολύμβηση: «Το τελευταίο χρυσό μετάλλιο του Φελπς». Το οποίο ήρθε στην τελευταία κούρσα της καριέρας του. Πώς ο Σκορτσέζε χρησιμοποίησε τη «Λάιλα» για να ντύσει την αιματοχυσία στα «Καλά Παιδιά»; Έτσι και μετά τα 4x100μ. μεικτή ομαδική ήταν σαν να ακουγόταν ένα μαλακό τραγουδάκι, σχεδόν νανούρισμα, στο «Aquatics Centre» του Λονδίνου. Ο Φελπς ευχαρίστησε τους υπόλοιπους Αμερικανούς και αποσύρθηκε, στην εξέδρα η υπόλοιπη αποστολή ήταν φανερά συγκινημένη και στα 27 του η «Σφαίρα της Βαλτιμόρης» έκλεισε για πάντα πίσω της την πόρτα της κολύμβησης. Ή, εν πάση περιπτώσει, για πάντα μέχρι να αρχίσεις ξανά.
Το 2012 πήρε, φαινομενικά τουλάχιστον, μαζί του την παρουσία του κορυφαίου κολυμβητή όλων των εποχών. Ο Μάικλ Φελπς τελείωσε την καριέρα του με 22 ολυμπιακά μετάλλια, 18 εκ των οποίων χρυσά. Πάει να πει ότι σε 23 τελικούς μέσα σε οκτώ χρόνια έχασε μόλις πέντε φορές και μόλις μία έμεινε εκτός βάθρου (στον τελικό των 400μ. μεικτή ατομική που ήταν ο μίτος του παραμυθιού: σχεδόν όλοι νομίζαμε ότι είναι ξοφλημένος και οι πιο αισιόδοξοι πίστεψαν ότι θα μείνει με ένα χρυσό, εκείνο της μεικτής ομαδικής. Μέσα στη διοργάνωση ο Φελπς κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον δικό του μύθο, διότι δεν είναι απλώς αυτός με τα περισσότερα μετάλλια, αλλά και αυτός που επιστρέφει για να νικήσει μετά από 24 ώρες ή κάτι παρόμοιο, ενώ έχει υποστεί μία από τις πιο οδυνηρές ήττες της καριέρας του).
Τις δύο εξ αυτών, είδε κάποιον συγκολυμβητή του να χάνει για λογαριασμό του. Τις άλλες δύο ήταν εκείνος που δεν κατάφερε να βρει τη φόρμουλα για να νικήσει. Η μία ήταν ο τελικός του αιώνα, των 200μ. ελεύθερο στην Αθήνα, το 2004, που έμεινε πίσω από τον Ίαν Θορπ και τον Πιέτερ φαν ντερ Χούγκεμπαντ. Η άλλη ήταν το ψυχόδραμα των 200μ. πεταλούδα των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου: ο Φελπς έχασε στην τελευταία χεριά από τον Νοτιοαφρικανό Τσαντ λε Κλος. Ο Λε Κλος δεν το πίστευε. Όπως δήλωσε ο προπονητής του στο συνέδριο προπονητών που έγινε στη Μόσχα, ο Λε Κλος μπήκε στη ζώνη του λυκόφωτος όταν του είπε ότι αυτή, στο Λονδίνο, θα είναι η τελευταία ευκαιρία του να νικήσει τον Φελπς. Τον έβγαλε έξω από τα όριά του. Διότι ένας τέτοιος κολυμβητής δημιουργεί κίνητρο στους υπόλοιπους και τους κάνει να τον βλέπουν στον ύπνο τους. Δεν είναι απλό να τον νικήσεις: ήταν σχεδόν δεδομένο ότι αν έκανες το λάθος να τον προκαλέσεις, θα έχανες. Ήταν το «screw it, we ‘re winning anyway», που σε μερικά ματς της κανονικής περιόδου έλεγε ο Τζόρνταν. Όποια και αν ήταν η στραβή, θα μπορούσε να αναρρώσει και να βρει τον τρόπο για να επικρατήσει. Ο Φελπς ήταν κάτι παρόμοιο. Μετά την ήττα από τον Λε Κλος- κι ενώ είχε προηγηθεί μία πελώρια νίκη σε μία από τις σπουδαιότερες κούρσες της καριέρας του, τα 200μ. μεικτή ατομική- μπήκε σε πορεία ανάνηψης και την επόμενη μέρα στήθηκε ό,τι ήταν η τελευταία μέρα στην καριέρα του στην κολύμβηση, η μέρα που θα έφευγε μελαγχολικός και χαρούμενος, η μέρα που θα έφερνε τη νύχτα που θα έφερνε τον ύπνο που το επόμενο πρωί δεν θα είχε να ανησυχεί για τίποτα και για λίγο, μόλις πια άνοιγε τα μάτια του, θα έβρισκε μπροστά του την τελειότητα που θα έφερνε η αδράνεια. Την πλατωνική τελειότητα της ακινησίας.
Ο Φελπς είναι για τον αθλητισμό ένας τύπος σαν τον Πιτ Σάμπρας, τον Τιμ Ντάνκαν και τον Τάιγκερ Γουντς. Είναι συναρπαστικό να τον βλέπεις να κάνει τη δουλειά, αλλά επί της ουσίας δεν μπορείς να του κάνεις προσωπογραφία. Δεν είναι κάποιος που είναι δημοσιογραφικά επικοινωνιακός ή που αναδεικνύει ένα χάρισμα του χαρακτήρα του το οποίο είναι ψυχαγωγικός. Είναι ένα τέρας, ένα τέρας που νικάει χωρίς ιδιαίτερο στυλ. Αν έπαιρνες κάποιον που δεν είχε ιδέα από κολύμβηση και τον πήγαινες σε ένα κολυμβητήριο που κολυμπούσε ο Φελπς και του ζητούσες να σου πει ποιος είναι ο καλύτερος από όλους, είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα στον έδειχνε. Δεν είναι ο τύπος που θα τραβούσε την προσοχή, όπως ενδεχομένως έκανε ο Άαρον Πίρσολ ή όπως σίγουρα κάνει ο Γιουσέιν Μπολτ στον στίβο. Ο Τζαμαϊκανός, που ξεπήδησε από άλλα αφιερώματα του παρελθόντος και του μέλλοντος, είναι το έτερον ήμισυ του Φελπς, διότι τα δύο τελευταία δίσεκτα έτη είναι οι δύο που κάνουν τον κόσμο να τους θαυμάζει, την πρώτη και τη δεύτερη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτό που περίμενες ήταν κάτι που θα γινόταν για να βγάλει από μέσα του κάτι αληθινό. Μία ανθοδέσμη στην κερκίδα έστω, ένα σόου που να ολοκληρώνει τη διαδρομή και να χαρίσει στους θεατές το ανθρωπιστικό στοιχείο ενός από τους πιο άψογους αθλητές που αγωνίστηκαν ποτέ. Το έκανε στο τέλος, με το χαμόγελο της γλυκιάς κούρασης, με την αγκαλιά και τα λόγια στην παρέα, με το πώς έκανε την πισίνα να μοιάζει με το σπίτι του, όπως δεν έκανε στις προηγούμενες διοργανώσεις- παραδείγματος χάρη, ο Ρότζερ Φέντερερ μπορεί να σε κάνει να νομίζεις ότι όλα τα τουρνουά τένις στα οποία συμμετέχει γίνονται στη Βασιλεία- ή όπως, παραδείγματος χάρη, ο Λανς Άρμστρονγκ δεν έκανε με το Παρίσι στον Ποδηλατικό Γύρο Γαλλίας (ανεξαρτήτως πώς, τελικά, εξελίχθηκε η κατάσταση). Το έκανε βάζοντας όλους τους υπόλοιπους κολυμβητές να κάνουν μία διακριτική υπόκλιση, σαν καλεσμένοι σε δεξίωσή του. Οπότε αυτό μας κάνει 22 μετάλλια, 18 χρυσά και αύρα οικοδεσπότη. Αν ο Φελπς έβλεπε τη διοργάνωση σαν ένα βήμα πριν τον κολυμβητικό θάνατό του, κατάφερε να πεθάνει στο σπίτι του.
Ο Φελπς ψηφίστηκε η προσωπικότητα της χρονιάς για το Sports Illustrated, και αυτό είναι κάτι σπάνιο όταν σε αυτόν τον διαγωνισμό υπάρχει «χρυσή» ολυμπιονίκης στην ενόργανη γυμναστική στο σύνολο. Κάποτε μπορεί να σταματήσει να υπάρχει η εφορία ή να διαλυθούν τα ΜακΝτόναλντς, αλλά σίγουρα θα υπάρχουν κορίτσια που θα βαφτίζονται «America’s sweethearts», όπως είναι η Γκάμπι Ντάγκλας ή όπως ήταν η Μέρι Λου Ρέτον. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου (πλην, ενδεχομένως, της Τζαμάικα), ο Αμερικανός κολυμβητής θα έπαιρνε κάτι σαν 60% επί του συνόλου των ψήφων, αλλά εδώ πήρε 21% και η Ντάγκλας βρέθηκε στο 19%.
Τώρα, πια, είναι γκολφέρ. Κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί, αλλά είναι μείρακας και προπονείται και μερικές φορές κάνει κάποια θαυματουργά χτυπήματα όπως αυτό το birdie putt. Πρέπει να ομολογήσει κάποιος ότι το γκολφ του πάει πολύ και πρέπει να αφήσει κάποια πισινή: κάποιος που ήταν τόσο καλός κολυμβητής (και ο Φελπς, εκτός από το γεγονός ότι είναι ο καλύτερος όλων, είναι και ο καλύτερος πεταλουδίστας όλων των εποχών, κάτι που είναι πραγματικά αξιοσημείωτο: ο καλύτερος όλων των εποχών βγαίνει αθροιστικά, είναι τα μετάλλια που έχεις κατακτήσει, οι επιτυχίες που έχεις σημειώσει, αλλά είναι πολύ δύσκολο να έχεις και κάτι πολύ συγκεκριμένο που είσαι καλύτερος από τους άλλους· ακόμα και ο Μάικλ Τζόρνταν δεν είχε το καλύτερο σουτ, δεν ήταν ο πιο γρήγορος, δεν ήταν ο καλύτερος στα καρφώματα, δεν ήταν ο καλύτερος αμυντικός- αλλά φυσικά είχε το πνεύμα του νικητή και πρέπει να ομολογήσει κάποιος ότι έκανε τα καλύτερα σλάλομ στον αέρα που έχουν δει τα μάτια μας. Αλλά ο Φελπς ήταν ο καλύτερος στην πεταλούδα, με τον ίδιο τρόπο που ο Καρλ Λιούις ήταν ο καλύτερος στο μήκος) που ενδεχομένως να μπορεί να διαπρέψει σε οποιαδήποτε αρένα, εκτός από αυτή του στίβου.
Αρκεί στον ίδιο που έκανε μία νέα αρχή: αν το 2012 αποδειχθεί η χρονιά που ο νικητής του 2017 στο US Open (ΟΚ, είναι υπερβολή) έκανε το ξεκίνημά του με την επίγνωση ότι θέλει να γίνει επαγγελματίας γκολφέρ, τότε το έτος δεν είναι μόνο το τέλος του κολυμβητή Μάικλ Φελπς, αλλά η αρχή του ανήσυχου νικητή Μάικλ Φελπς. Ένα χρονικό φεστιβάλ.