Από τη γαλαρία στο πάνθεον

Κυριακή, 22 Ιουλίου 2012 - 20:19

Η τελευταία εβδομαδιαία ιστορία του gavros.gr για τους Ολυμπιακούς Αγώνες πριν τη μεγάλη γιορτή του Λονδίνου (27 Ιουλίου-12 Αυγούστου) είναι η ωδή στην ανθρώπινη θέληση, όπως αυτή εμφανίζεται στην περίπτωση της Βίλμα Ρούντολφ.

Πρόωρα γεννημένη ζυγίζοντας 2 κιλά, πάσχοντας από ιλαρά, κοκίτη, οστρακιά και διπλή πνευμονία πριν τα 4 της, όταν έπαθε πολιομυελίτιδα και με τον γιατρό να δηλώνει απερίφραστα στη μητέρα της, Μπλάντσε, ότι δεν θα περπατήσει ξανά. «Αλλά η μητέρα μου μού είπε ότι θα περπατήσω. Κι εγώ πίστεψα τη μητέρα μου», έγραψε κάποτε η Βίλμα Ρούντολφ. Όμως δεν περπάτησε απλώς.

Ο Εντ Ρούντολφ παντρεύτηκε την Μπλάντσε έχοντας ήδη 14 παιδιά από τους προηγούμενους γάμους του. Με τη σύζυγό του έκανε ακόμα οκτώ, το έκτο εκ των οποίων ήταν η Βίλμα. Γεννήθηκε στο Σεντ Μπέθλεχεμ, στο Κλάρκσβιλ και το μέρος της γέννησής της ήταν ταιριαστό με την ιστορία της: η Βίλμα, που βασανίστηκε τόσο από την πολυομυελίτιδα και παραδόθηκε στην ηλικία των 54 από καρκίνο στον εγκέφαλο, υπερνίκησε την ίδια τη φύση, που την ήθελε να μην μπορεί να περπατήσει ποτέ.

Η Μπλάντσε ήταν άνθρωπος με σιδερένια πειθαρχία. Έφτιαχνε στα κορίτσια της οικογένειας φορέματα από σακιά αλευριού. Και δεν παράτησε τη Βίλμα στις τύχες της, αλλά την οδήγησε στη σωτηρία. Το να βρεθεί ένα νοσοκομείο που ήταν διατεθειμένο να θεραπεύσει ένα μαύρο κοριτσάκι ήταν δύσκολο. Το Μεχάρι, ένα νοσοκομείο για μαύρους στο Νάσβιλ, απείχε πάνω από 80 χιλιόμετρα από το Κλάρκσβιλ. Η Βίλμα έφθανε εκεί με το λεωφορείο και τη μητέρα της για παρέα, δύο φορές κάθε εβδομάδα, προκειμένου να κάνει ασκήσεις στο νερό. Έπειτα επέστρεφε στο σπίτι, καθόταν στη γαλαρία του λεωφορείου, όπου, δηλαδή, επιτρεπόταν να κάθονται οι μαύροι. Μέχρι τα εννιά της φορούσε ένα στήριγμα ποδιού. Η Μπλάντσε έγινε, κυριολεκτικά, βοηθός νοσοκόμα στο Μεχάρι. Έμαθε το μασάζ που έπρεπε να κάνει στην κόρη της από το ιατρικό επιτελείο του νοσοκομείου. Μετά το έδειξε στα παιδιά της και στα παιδιά του άντρα της. Η Βίλμα στα 9 ήταν πολύ καλύτερα. Και μέχρι τα 12 της μπορούσε «να ανταγωνιστεί στη γειτονιά οποιοδήποτε αγόρι στο τρέξιμο, στο πήδημα, σε όλα», όπως έγραψε μία εφημερίδα του Νάσβιλ. Στο γυμνάσιο του Μπερτ η Βίλμα έγινε μέλος της ομάδας μπάσκετ, μόνο αφού οι υπεύθυνοι πήραν τη διαβεβαίωση ότι πήγαινε… πακέτο με την αδελφή της, Γιολάντα. Στο μπάσκετ η Βίλμα ήταν ξεχωριστή: οι 49 πόντοι που πέτυχε σε ένα παιχνίδι ήταν ρεκόρ για την πολιτεία του Τενεσί. Ο προπονητής στίβου, Εντ Τεμπλ έπεισε τον προπονητή της στην ομάδα του μπάσκετ, Σι Σι Γκρέι, ο οποίος της είχε κολλήσει το προσωνύμιο «Skeeter», επειδή, όπως της έλεγε χαρακτηριστικά, «είσαι γρήγορη, κοντή και σε βρίσκω συνεχώς μπροστά μου», να κάνει μία σχολική ομάδα στίβου στο Μπερτ. Σε 20 συνεχόμενες κούρσες στη σεζόν, στα 50μ., στα 75μ., στα 100μ., στα 200μ. και στα 4x100μ. η Ρούντολφ αποδείχθηκε απλώς ανίκητη. Ο Τεμπλ εντυπωσιάστηκε και την κάλεσε να ακολουθήσει το καλοκαιρινό αθλητικό πρόγραμμα του κολεγίου του Τενεσί, που μόλις η ίδια τελείωνε την καριέρα της θα του έδινε το όνομά της. Η Ρούντολφ μπήκε στις περίφημες Τάιγκερμπελς, με τις οποίες προπονήθηκε για δύο χρόνια. Στο Σιάτλ, το 1956, η Βίλμα μαζί με τις Μέι Φαγκς, Γουίλι Γουάιτ, Μάργκαρετ Μάθιους και Ισαμπέλα Ντάνιελς πήραν το εισιτήριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης. Η Φαγκς ήταν εκείνη που πήρε την προστασία της τη Ρούντολφ. «Σκίτερ μωρό μου», της είπε χαριτολογώντας, «θέλεις να μπεις στην ομάδα. Το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να με ακολουθήσεις. Ακολούθησέ με και θα μπεις στην ομάδα».

Στη Μελβούρνη η Ρούντολφ αποκλείστηκε στον προκριματικό των 200μ., αλλά με τις Ντάνιελς, Μάθιους και Φαγκς, το περίφημο «quartett», όπως είναι, ακόμα, το παρατσούκλι της συγκεκριμένης ομάδας, πήραν το χάλκινο μετάλλιο στα 4x100μ., τρέχοντας σε 44.9. Μόνο που η Αυστραλή Μπέτι Κάθμπερτ, που είχε ήδη νικήσει στα 100μ. και στα 200μ., δεν άφησε την οικοδέσποινα χώρα να χάσει, ενώ και η Μεγάλη Βρετανία τερμάτισε μπροστά από τις Αμερικανίδες.

ΑΠΡΟΣΜΕΝΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Και μόνο αυτό το μετάλλιο έφθανε στη Βίλμα για να σφραγίσει μία εκπληκτική ιστορία ανθρώπινης θέλησης. Με την επιστροφή της στο σχολείο, έδειξε το μετάλλιο στους συμμαθητές της. Αυτό άλλαξε πολλά χέρια και έτσι, όταν έφθασε ξανά σε εκείνα της Ρούντολφ, ήταν γεμάτο αποτυπώματα. Προσπάθησε να το γυαλίσει, αλλά κατάλαβε ότι ο χαλκός δεν γυαλίζει. «Οπότε αποφάσισα να δοκιμάσω για ακόμα μία φορά. Αποφάσισα να πάω για το χρυσό».

Αυτή η απόφαση έμοιαζε απίθανο να πραγματοποιηθεί στον τελευταίο χρόνο του λυκείου. Στα 18 της η Βίλμα κυοφορούσε, με δράστη τον Ρόμπερτ Έλντριτζ, με τον οποίο είχε επισυνάψει σχέση από διετίας. Ο Ρόμπερτ ένιωσε την οργή του Εντ Ρούντολφ, μια και του απαγορεύτηκε να βλέπει την κόρη του, Γιολάντα, αλλά και την Βίλμα. Η μικρή στάλθηκε στην κόρη του, Υβόν, η οποία κλήθηκε να την προσέχει στο Σεντ Λούις. Σε αυτή την περίπτωση έγινε κάτι που δεν λογίζεται ως αφύσικο: μετά από πέντε μήνες η Υβόν ζήτησε να υιοθετήσει την Γιολάντα, με αποτέλεσμα ο Εντ και η Μπλάντσε να ταξιδέψουν από το Κλάρκσβιλ στο Μιζούρι και να την πάρουν πίσω.

Η Βίλμα, βέβαια, είχε τα δικά της προβλήματα: ο Εντ Τεμπλ δεν δεχόταν μητέρες στις προπονήσεις του. Ωστόσο, για το κορίτσι από το Σεντ Μπέθλεχεμ έκανε μία εξαίρεση και της έκανε τη χάρη να την εντάξει στο κολέγιο του Τενεσί, κάτι που η Βίλμα ήθελε κυρίως για να συνεχίσει τις ακαδημαϊκές σπουδές της. Ο Τεμπλ δεν της έκανε χατίρια. Ο κανονισμός που είχε θέσει ήταν να κάνει κάθε αθλήτρια τόσους γύρους επιπλέον, όσο τα λεπτά που αργούσε να φθάσει στην προπόνηση. Η Βίλμα μία φορά έκανε 30 γύρους και στο ρόστερ των Τάιγκερμπελς ανθούσε μόνο περιοδικά. Αλλά μεγάλωνε και αυτό συνέβαινε και οργανικά. Στη Μελβούρνη, το 1956, η Ρούντολφ ήταν… φτερό, ζυγίζοντας 40 κιλά, ενώ στη Ρώμη, το 1960, ζύγιζε 58 κιλά και, τουλάχιστον, δεν μπορούσε να την πάρει εύκολα ο άνεμος.

Σχεδόν ένα έτος πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της «αιώνιας πόλης», ο Εντ Τεμπλ προσελήφθη ως ο ομοσπονδιακός προπονητής της γυναικείας ομάδας στίβου και θα έκανε τις επιλογές του σε αθλήτριες μετά τα τράιαλ που θα γίνονταν στο κολέγιο Τέξας Κρίστιαν. Στον αγώνα πρόκρισης για αυτά, που έγινε στο Κόρπους Κρίστι του Τέξας, η Ρούντολφ σοκαρίστηκε όταν ένας οδηγός λεωφορείου αρνήθηκε να πάει την ομάδα στο στάδιο. Μόνο όταν έγινε η αλλαγή σε οδηγούς έφθασαν λίγο πριν την έναρξη των αγώνων και η Βίλμα προκρίθηκε για τα τράιαλς στα 100μ., στα 200μ. και φυσικά στα 4x100μ., ενώ έκανε 22.9 στο διακοσάρι, που ήταν παγκόσμιο ρεκόρ. Τον Αύγουστο του 1960, στο Φορτ Γουόρθ του Τέξας Κρίστιαν, η πρώην «Σκίτερ», που τώρα κοίταζε τον κόσμο από τα 180 εκατοστά, τερμάτισε πρώτη στα 100μ. και στα 200μ. και προκρίθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης. Από το πανεπιστήμιο του Κάνσας, που έκανε μία προετοιμασία τριών εβδομάδων, η ομάδα στίβου Γυναικών των ΗΠΑ βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου πήρε τα ρούχα της και από εκεί πέταξε στην «αιώνια πόλη», για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Για τη Ρούντολφ, τη μετέπειτα «Μαύρη Γαζέλα» για τους Ιταλούς και «Μαύρο Μαργαριτάρι» για τους Γάλλους, οι ατυχίες σταμάτησαν στο ζέσταμα πριν τον αγώνα των 100μ. Όταν σκόνταψε ενώ έκανε χαλαρό τζόγκινγκ στο Ολίμπικο, αλλά, με τη βοήθεια και του πάγου, κατάφερε και έδωσε κανονικά το «παρών» στους προκριματικούς. Από τον πρώτο πέρασε με 11.69, από τον δεύτερο με 11.70 και στον ημιτελικό έκανε 11.30, ισοφαρίζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ.

Αυτό που την τρόμαζε, πάντως, ήταν απολύτως φυσιολογικό για μία σπρίντερ του ύψους της. «Είχα την χειρότερη εκκίνηση στην ιστορία των σπρίντερ. Όσο περνούσε η κούρσα τόσο πιο γρήγορα έτρεχα, αλλά στα πρώτα 20 μέτρα ήμουν εκτός αυτής», θυμήθηκε η Ρούντολφ. Στον τελικό, βέβαια, η 20χρονη σπρίντερ ήταν άπιαστη. «Το τρέξιμό της μοιάζει να προκαλεί υδραυλική ανύψωση», έγραψε μετά το θάνατό της, το 1994, ο Τζον Ρόντα, αναφέροντας ότι η χάρη και η ισορροπία της φαινόντουσαν στην επιτάχυνση όσο περνούσε η κούρσα. Η Ρούντολφ έκανε πλάνα στον τελικό: όταν τερμάτισε τα 100μ. η δεύτερη, Βρετανή Βίκτορι Χάιμαν, είχε κάνει 97,5. Μετά τα 30 μέτρα η Αμερικανίδα… χάθηκε από τα μάτια των αντίπαλών της και ο μόνος σοβαρός ανταγωνιστής της ήταν ο ευνοϊκός άνεμος 2,75, που δεν την άφησε να πανηγυρίσει και ένα παγκόσμιο ρεκόρ. Στο Ολίμπικο κυριάρχησε το «Βί-λμα, Βί-λμα», στον γύρο του θριάμβου της, και στην απονομή έβγαλε ένα καπέλο που φορούσε για να χαιρετήσει τους θεατές. «Ένα καπέλο που», όπως το περιέγραψε ο Κρίστοφερ Μπράσερ του Observer, ήταν «μία θαυμάσια γλύκα από άχυρο και κορδέλες, που έμοιαζε να έχει έρθει κατευθείαν από ένα ατμόπλοιο του Μισισιπή».

Στα 200μ. νίκησε με μεγαλύτερη διαφορά, τρέχοντας, απλώς, σε 24 δευτερόλεπτα. Οι δύο νίκες της-αν κάποιος δεν γνώριζε την ιστορία της- ήταν ένας απλός περίπατος, όχι άξιος αναφοράς στο διηνεκές. Μάλιστα, στη φωτογραφία του τερματισμού στα 200μ. δεν υπήρχε αθλήτρια γύρω της. Δεν είχαν δράμα, αλλά στα 4x100μ. η Ρούντολφ έπρεπε να επιδείξει όλες τις αρετές της για να οδηγήσει στη νίκη τις Τάιγκερμπελς. Έτρεχε τελευταία και η αλλαγή με τη Λουσίντα Γουίλιαμς ήταν φρικτή. Η σκυτάλη έφυγε από το χέρι της Βίλμα, εντούτοις κατάφερε να την πιάσει πριν πέσει κάτω. Οι τύχες της αμερικανικής ομάδας βρίσκονταν στα πόδια της και η ίδια έπρεπε να καλύψει το χαμένο έδαφος. Χρειάστηκε φωτογραφία για να διαπιστωθεί ότι οι Αμερικανίδες είχαν νικήσει με διαφορά 28 εκατοστών. Πώς λοιπόν να μην την φλερτάρει ο τότε «χρυσός» Ολυμπιονίκης στην κατηγορία βαρέων βαρών, Κάσιους Κλέι, μετέπειτα γνωστός ως Μοχάμεντ Αλί;

Ο Εντ Τεμπλ πήγε την ομάδα των γυναικών σε… περιοδεία, μετά τους αγώνες. Από τη Ρώμη στο Λονδίνο και από εκεί στο Βερολίνο, η Ρούντολφ γνώριζε την αποθέωση. Επέστρεψε στο Τενεσί τον Οκτώβριο του 1960 και η επιμονή της ήταν που έκανε την παρέλασή της στην πόλη και το συμπόσιο του γκαλά, τα πρώτα ολοκληρωμένα δημοτικά γεγονότα στην ιστορία της.

Η Βίλμα πέτυχε τον στόχο της: αφιέρωσε τα μετάλλιά της στον θριαμβευτή του Βερολίνου, Τζέσε Όουενς, που ήταν η έμπνευσή της και μόλις στα 23 της αποχώρησε από τους στίβους. «Ποτέ μην υποτιμάτε τη δύναμη των ονείρων και την επιρροή του ανθρώπινου πνεύματος. Είμαστε όλοι ίδιοι σε αυτήν την αντίληψη: η προοπτική του μεγαλείου ζει μέσα σε όλους μας», έγραψε στην αυτοβιογραφία της.

Η Ρούντολφ έγινε δασκάλα και το ίδρυμα «Βίλμα Ρούντολφ» είχε ως στόχο να βοηθήσει παιδιά να προσπεράσουν τις κακοτοπιές στη ζωή τους. Για την ίδια κανένα παιδί δεν είναι χαμένο από χέρι, ό,τι κι αν έχει πάθει. Η «Σφαίρα του Τενεσί» συμπλήρωσε: «Πιστέψτε με, η ανταμοιβή δεν είναι τόσο γλυκιά χωρίς τα εμπόδια». Μετά από 3 χρυσά και ένα χάλκινο ολυμπιακά μετάλλια μίας κοπέλας που στα 4 της ένας γιατρός προκαθόρισε τη μοίρα της, λέγοντας ότι δεν μπορεί να περπατήσει, αυτό φαίνεται δίκαιο. Ακόμα και αν ήταν αναγκασμένη να φοράει, εκτός προπόνησης, φορέματα που της έφτιαξε η μητέρα της από σακιά με αλεύρι.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!