Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου

Κυριακή, 1 Ιουλίου 2012 - 21:06

Η εβδομαδιαία ολυμπιακή ιστορία του gavros.gr για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μέχρι την έναρξη της διοργάνωσης του Λονδίνου (27 Ιουλίου – 12 Αυγούστου) έχει να κάνει με την αρχέγονη κόντρα των Ηνωμένων Πολιτειών με την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση.

Το κέλευσμα στον αθλητισμό- ειδικά στις μέρες μας- αναφέρει ότι δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική, αλλά τη δεκαετία του ’80 αυτό δεν φαινόταν να ισχύει, όπως δεν συνέβαινε σε οποιαδήποτε περίπτωση υπήρχαν ισχυρά πολιτικά συμφέροντα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες αυτό γινόταν φανερό. Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, των ΗΠΑ με τους Σοβιετικούς, οι δύο χώρες και οι δορυφόροι τους μποϊκόταραν τις διοργανώσεις. Το 1980 οι Αμερικανοί δεν πήγαν στη Μόσχα, το 1984 οι Σοβιετικοί, αλλά και οι Κουβανοί που ζούσαν στο κομουνιστικό καθεστώς, αλλά στη Σεούλ ήταν όλα έτοιμα και το δράμα είχε στηθεί. Έμελλε να είναι τέσσερα νέα ραντεβού και όλα, παρά το γεγονός ότι έμοιαζαν σαν να ήταν η επανεκκίνηση, σε μία ιστορία 16 χρόνων, που είχε αρχίσει με το καλάθι του Αλεξάντερ Μπέλοφ στο Μόναχο, στον τελικό του 1972, όταν για πρώτη φορά στην ιστορία οι Αμερικάνοι έχασαν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο, κάθε μία από τις τρεις αναμετρήσεις των δύο ομάδων και χωρών, που, κακά τα ψέματα, δεν είχαν μόνο αθλητικό υπόβαθρο, είχαν χαρακτήρα τελεσίγραφου και αποχαιρετισμού. Διότι έχουν περάσει 24 χρόνια, πια, από τα πέντε τελευταία ραντεβού και μέχρι το 1991, που η Σοβιετία διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη και πια θυμίζει ένα τέρας πέτρινο, ένα ανενεργό ηφαίστειο που δεν έχει καμία ελπίδα να ζωντανέψει, οι δύο χώρες δεν ξανασυναντήθηκαν.

Το έκαναν, λοιπόν, με πέντε αναμετρήσεις αναμφίβολα ιστορικές. Στις 24 Σεπτεμβρίου του 1988, έγινε ένα παιχνίδι χάντμπολ ανάμεσα στις δύο ομάδες στον πρώτο όμιλο του ολυμπιακού τουρνουά. Στις 27 Σεπτεμβρίου του 1988 έγινε ο ημιτελικός του μπάσκετ Γυναικών. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1988 έγινε ο ημιτελικός του μπάσκετ Ανδρών, ένα ματς που είχε παρελθόν και μέλλον. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1988 έγινε ο ημιτελικός του πόλο Ανδρών. Και στις 2 Οκτωβρίου του 1988 έγινε ο τελικός του βόλεϊ Ανδρών, ο οποίος είχε σχέση και με τον Ολυμπιακό.

Στο χάντμπολ τα πράγματα κύλησαν ομαλά, διότι ούτως ή άλλως οι Σοβιετικοί ήταν φόβητρο και φαβορί να κατακτήσουν το χρυσό μετάλλιο. Το παιχνίδι έληξε με 26-14 υπέρ της «αρκούδας», η οποία όντως πήρε όλο το χρυσάφι, μια και νίκησε τη Νότια Κορέα στο τελευταίο ματς του τουρνουά με 32-25. Στο πόλο οι Αμερικανοί απάντησαν και νίκησαν με 8-7 τους Σοβιετικούς, σε ένα ματς που τους οδήγησε πάνω στη Γιουγκοσλαβία του Ράτκο Ρούντιτς. Η παρέα του Κρεγκ Γουίλσον και του Τέρι Σρέντερ ήταν δυσκολοκατάβλητη, αλλά ο Ιγκόρ Μιλάνοβιτς, ο Βέσελιν Τζούχο και ο Ντράγκαν Άντριτς επέβαλλαν τον νόμο των «πλάβι» στην παράταση. Στο μπάσκετ και στο βόλεϊ τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΩΝ ΜΠΛΕΪΖΕΡΣ

Το ντραφτ του 1986 στο ΝΒΑ είναι γνωστό ως και το καταραμένο ντραφτ. Το νούμερο ένα, ο Μπραντ Ντόχερτι, δεν έκανε την καριέρα που όλοι προσδοκούσαν. Το νούμερο δύο, ο Λεν Μπάιας, σκοτώθηκε από τα ναρκωτικά. Το νούμερο 3, ο Κρις Γουάσμπερν, είχε επίσης κακές επιρροές και έφθασε να παίζει στο USBL. Νούμερο 7 ήταν ο Ρόι Τάρπλεϊ και νούμερο 14 ο Γουόλτερ Μπέρι. Δύο παίκτες που δεν μπόρεσαν να μαζέψουν τα μυαλά τους και πέρασαν μία βόλτα και από την Ελλάδα. Στο νούμερο 23 ήταν ο Κεν Μπάρλοου, που επίσης έπαιξε στον ΠΑΟΚ. Στο νούμερο 37 δέσποζε το όνομα του Παναγιώτη Φασούλα. Νούμερο 60 ήταν ο μακαρίτης Ντράζεν Πέτροβιτς. Είναι εκπληκτικό ότι για να βρεις ποιοι έκαναν πραγματική καριέρα στο ΝΒΑ έπρεπε να φθάσεις στο νούμερο 8, που ήταν ο Ρον Χάρπερ, να πας στο νούμερο 22, που ήταν ο Σκοτ Σκάιλς, στο νούμερο 25, που ήταν ο Μαρκ Πράις και στο νούμερο 27, που ήταν ο Ντένις Ρόντμαν. Επίσης ο Κέβιν Ντάκγουορθ, στο νούμερο 33, ήταν πολύτιμος για τους Πόρτλαντ Τρέιλμπλεϊζερς. Μία θέση κάτω, βρέθηκε ο Τζόνι Ρότζερς, που έκανε καριέρα στην Ισπανία και στην Ελλάδα.

Οι Μπλέιζερς διάλεξαν επίσης το νούμερο 24. Έναν νεαρό Σοβιετικό, με πατρίδα τη Λιθουανία, που λεγόταν Αρβίντας Σαμπόνις.

Το ευρωπαϊκό μπάσκετ, τότε, παιζόταν πίσω από τα φώτα των προβολέων. Ο «Σάμπας» ήταν ένας καταπληκτικός ψηλός, με πλούσια αθλητικά προσόντα, πολύ γρήγορος με εντυπωσιακό άλμα. Στην Ευρώπη κυριαρχούσε και η ομάδα του ΝΒΑ το διάλεξε με γνώμονα αυτό. Αλλά τα γόνατά του, που αναγκάζονταν να βρίσκονται στο κορμί ενός ανθρώπου που απείχε 222 εκατοστά από το έδαφος, δεν άντεξαν. Ο Σαμπόνις έχασε το Ευρωμπάσκετ του 1987- όταν και το κατέκτησε η Ελλάδα- και φαινόταν ότι θα χάσει και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988. Αλλά οι Μπλέιζερς έβαλαν τον γιατρό τους να εξετάσει και να κάνει θεραπείες στο περιουσιακό στοιχείο τους. Ο Σαμπόνις θα έχανε το άλμα και την ταχύτητα, αλλά θα ήταν έτοιμος να μπει στη μηχανή της «ασημένιας αλεπούς», Αλεξάντερ Γκομέλσκι, για το ολυμπιακό τουρνουά. Και η ομάδα του Πόρτλαντ θα ήταν, επίσης, έτοιμη να ακούσει το «κατηγορώ» της αμερικανικής ομοσπονδίας, στην οποία χρησιμοποιούσαν ακόμα και τη λέξη «προδοσία» για να χαρακτηρίσουν αυτήν την κίνηση.

Τα κολεγιόπαιδα από τις ΗΠΑ, με πυλώνα έναν αξιωματικό του πολεμικού ναυτικού που θεωρείτο ήδη το next best thing στο αμερικανικό μπάσκετ, τον Ντέιβιντ Ρόμπινσον, θα παρατάσσονταν στο παρκέ του «Γιάμσιλ Τζιμνέισιουμ» για να αντιμετωπίσουν τους Σοβιετικούς. Μία μέρα πριν, στο ίδιο γήπεδο, τα κορίτσια από τη στέπα, χωρίς τη βοήθεια της άλλοτε κραταιάς Ουλιάνα Σεμιόνοβα, θα γνώριζαν την ήττα με 102-88 από τις Αμερικανίδες, που στηρίζονταν στις εντυπωσιακές Σίνθια Κούπερ και Τερίσα Έντουαρντς. Αλλά σύντομα οι Άντρες θα ρέφαραν για αυτήν την απώλεια. Οι Αμερικάνοι- στην ομάδα των οποίων έπαιζε, εκτός των Νταν Μάερ και ο Γουίλι Άντερσον, ο οποίος φόρεσε τη φανέλα του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ- είχαν την ατυχία να παίζουν χωρίς τον Χέρσεϊ Χόκινγκ, τον βασικό γκαρντ τους, ενώ ο Ντάνι Μάνινγκ, παίκτης του κολεγίου του Κάνσας που ένα χρόνο μετά θα το οδηγούσε στην κατάκτηση του εθνικού πρωταθλήματος, στο περίφημο «Danny and the Miracles» έμεινε εκτός για πάρα πολλή ώρα, εξαιτίας προβλημάτων με φάουλ. Ο Σαμπόνις έκανε ένα μεστό παιχνίδι, και άφησε τα υπόλοιπα στον Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και στον Ρίμας Κουρτινάιτις. Ο «γίγαντας με τα πήλινα πόδια» τελείωσε το ματς με 13 πόντους και 14 ριμπάουντ, ο Κουρτινάιτις έβαλε 28, ο Ρόμπινσον είχε 19 και 12 ριμπάουντ, αλλά έφυγε χαμένος από το παρκέ. Οι Σοβιετικοί νίκησαν με 82-76, προκρίθηκαν στον τελικό, νίκησαν με 76-63 τη Γιουγκοσλαβία του Ντούσαν Ίβκοβιτς και πήραν το χρυσό μετάλλιο.

Η απογοήτευση ήταν μεγάλη για να την αντέξουν οι Αμερικανοί. Ο Ντέιβιντ Στερν έριξε γέφυρες με τη FIBA και η κοινή συμφωνία για τη χρησιμοποίηση επαγγελματιών αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες έφερε στο προσκήνιο την Dream Team. Τον επόμενο χρόνο, δε, για πρώτη φορά έρχονταν μαγνητικά κύματα από τις ΗΠΑ στο Ευρωμπάσκετ του 1989, που έγινε στο Ζάγκρεμπ. Αυτή η διετία άλλαξε το μπάσκετ και η νίκη των Γιουγκοσλάβων επί των Αμερικανών στον ημιτελικό του Μουντομπάσκετ του 1990, πόρω απείχε από το να θεωρείται έκπληξη.

Η ΡΕΒΑΝΣ… ΚΑΗΚΕ ΣΤΟ ΖΕΣΤΑΜΑ

Στο ολυμπιακό τουρνουά του βόλεϊ, πάλι, όλα έδειχναν έναν τελικό των Σοβιετικών με τους Αμερικανούς. Ήταν οι δύο τελευταίοι ολυμπιονίκες. Οι Σοβιετικοί έκαναν περίπατο στους Ολυμπιακούς της Μόσχας, νικώντας με 3-0 τους Βούλγαρους την 1η Αυγούστου του 1980 και ρεφάροντας την ήττα από την Πολωνία τέσσερα χρόνια πριν, στον τελικό του Μόντρεαλ. Οι Αμερικανοί, από τη μεριά τους, είχαν πάρει το χρυσό στο Λος Άντζελες, με μία σπουδαία φουρνιά παικτών, κορωνίδα των οποίων ήταν ο Καρτς Κίραλι και ο Στιβ Τίμονς. Τα προσόντα αυτών των δύο εκμεταλλεύθηκε ο Νταγκ Μπιλ, για να παίξει ένα σύστημα που οι παίκτες θα άλλαζαν θέσεις και ο ακραίος θα μπορούσε να γίνει πασαδόρος. Η παραδοσιακή Βραζιλία, στην οποία έπαιζε και ο προπονητής της ομάδας στο Πεκίνο, Μπερναρντίνιο, αντιστάθηκε, μάλιστα στον όμιλο νίκησε τους Αμερικανούς με 3-0 σετ, παίρνοντας το τελευταίο με 15-2. Οι παίκτες του Μπιλ πήραν την εκδίκησή τους στον τελικό της 11ης Αυγούστου του 1984, όταν νίκησαν με 3-0 (15-6, 15-6, 15-7), αλλά το ερώτημα ήταν αναπόφευκτο: τι θα γινόταν αν ήταν οι Σοβιετικοί στο τουρνουά; Τέσσερα χρόνια και 52 μέρες μετά έγινε το πολυαναμενόμενο ραντεβού. Στο ρόστερ των ΗΠΑ είχε προστεθεί και ένας νεαρός πασαδόρος, ο Τζεφ Στορκ, που επτά χρόνια αργότερα θα φορούσε τη φανέλα του Ολυμπιακού. Την Αργεντινή και τη Βραζιλία στον ημιτελικό Σοβιετική Ένωση και ΗΠΑ τις έκαναν μία χαψιά: ισάριθμες νίκες με 3-0.

Και στις 2 Οκτωβρίου οι βολεϊμπολίστες με εθνόσημο την αστερόεσσα κατάφεραν να ανατρέψουν το εις βάρος τους 0-1 από την παρέα του Βιάτσεσλαβ Ζάιτσεφ, αφού έχασαν το πρώτο σετ με 15-13, και να φθάσουν στη νίκη. Στο δεύτερο σετ επικράτησαν με 15-10 και το τρίτο ήταν παράσταση για ένα ρόλο, 15-4. Πήραν το τέταρτο με 15-8 και έφθασαν στην κατάκτηση του δεύτερου συνεχόμενου χρυσού μεταλλίου τους σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ανάμεσα στους χαμένους ήταν και ένας παίκτης με το όνομα Ραϊμούντας Βίλντε. Το 1991 ο Λετονός βρήκε καταφύγιο στην Ελλάδα και φόρεσε τη φανέλα του Ολυμπιακού. Ο Βίλντε, μαζί με τον Λέσεκ Ουρμπάνοβιτς, έκαναν τον Ολυμπιακό ευρωπαϊκή δύναμη. Το Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών γίνεται στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και οι «ερυθρόλευκοι» βρίσκουν απέναντί τους στον ημιτελικό την ΤΣΣΚΑ Μόσχας του Ντμίτρι Φόμιν. Ο Βίλντε βλέπει Ρώσους και αγριεύει, κάνει εκπληκτικό ματς, ο Ολυμπιακός νικάει με 3-0 αλλά η ατυχία χτυπά την πόρτα του Λετονού: στο ζέσταμα πριν τον τελικό με τη Μεσατζέρο Ραβένα παθαίνει πρόβλημα στη μέση και έτσι δεν έχει την ευκαιρία να τεθεί απέναντι σε αυτήν την υπερδύναμη που ποιους λέτε ότι έχει για ξένους; Τον Καρτς Κίραλι και τον Στιβ Τίμονς. Οι Ιταλοί δεν παίζονται με καμία κυβέρνηση και παρά το γεγονός ότι ο Βίλντε μπαίνει δίκην Ελ Σιντ για λίγο στο τερέν, είναι φανερό ότι δεν μπορεί να κουνηθεί.

Το τέλος των αναμετρήσεων των ΗΠΑ με τη Σοβιετική Ένωση, στις 2 Οκτωβρίου του 1988 στη Σεούλ, φέρνει μαζί του μια άχλη, ένα βαρύ άρωμα, τις μονομαχίες δύο τεράτων, δύο μεγεθών ασύλληπτων για το ανθρώπινο μάτι, δύο γιγάντων που τώρα πια αποπνέουν ναφθαλίνη, αλλά τη δεκαετία του ’80 κουβαλούσαν, εκτός από το βάρος για τη θέση στον αθλητικό ήλιο, και την επιθυμία για την κατάκτηση η οποία είχε σχέση με τον αθλητισμό, αν και, όπως συνήθως, ο ίδιος ο αθλητισμός δεν ενδιαφερόταν να έχει σχέση μαζί της.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!