Τα λουλούδια της Γιουγκοσλαβίας

Δευτέρα, 4 Ιουνίου 2012 - 12:58

Προς τιμή του Ντούσαν Ίβκοβιτς και της αθάνατης γιουγκοσλάβικης σχολής, το gavros.gr υπενθυμίζει, στην εβδομαδιαία ιστορία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες έως την έναρξη της διοργάνωσης του Λονδίνου (27 Ιουλίου – 12 Αυγούστου)- έστω και κατάτι καθυστερημένη ημερολογιακά- το πρώτο και μόνο χρυσό μετάλλιο των πλάβι σε τουρνουά μπάσκετ.

Ο Κρέζο Τσόσιτς ήταν 32 χρονών όταν έγιναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Αυτός ο θρυλικός σέντερ ήταν από τα σημαίνοντα πρόσωπα του παγκόσμιου μπάσκετ: κολεγιόπαις με το χριστιανικό κολέγιο του Μπρίγχαμ Γιανγκ, ντραφτ από τους Λος Άντζελες Λέικερς, ένας σέντερ πλαστικός που για την Ευρώπη τώρα είναι ότι και ο Τζορτζ Μάικαν για τον ΝΒΑ. Ήταν η κορωνίδα της Γιουγκοσλαβίας που άρχισε να γίνεται υπερδύναμη. Το 1950 οι Γιουγκοσλάβοι θεωρούσαν ότι το μπάσκετ είναι παιχνίδι για κορίτσια. Από εκείνη τη γενιά βγήκε ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς και άρχισαν να ξεμυτίζουν οι πρώτοι προπονητές. Κορωνίδα, βέβαια, ήταν ο μυθικός πια Αλεξάντερ «Άτσα» Νίκολιτς, που το σχέδιό του για την παραγωγή προπονητών και, κατά συνέπεια, παικτών, συνεχίζεται να τηρείται ευλαβικά. Ο μεγάλος μάγιστρος του μπάσκετ έχει φύγει πια από τη ζωή, αλλά οι προφητείες και οι γραφές παραμένουν για να θυμίζουν πώς άρχισε αυτή η ανεξάντλητη παραγωγή παικτών και πώς συνεχίζεται, όχι βέβαια στην ίδια εμβέλεια αλλά, με τον ίδιο τρόπο, που συνεχίζει να φέρνει νίκες.

Ο Τσόσιτς ήταν ως νεαρό θαύμα στην ομάδα του 1968, που έφθασε στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του Μεξικού. Συμπαίκτης με τους παλιότερους Ίβο Ντανέου (τον πατέρα του Γιάκα, ο οποίος ήταν στην Ολίμπια Λιουμπλιάνας που νίκησε ο Ολυμπιακός τη Μεγάλη Τρίτη του 1997, στον ημιτελικό του Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της Ρώμης) και βέβαια τον υπέροχο Ραντιβόι Κόρατς, ο οποίος στις 2 Ιουνίου του 1969, πριν από 43 χρόνια, σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στη Βογκόσκα, χωρίς να προλάβει να πάρει ένα χρυσό μετάλλιο. Από τα νάματα του πρωταθλητισμού της εθνικής Γιουγκοσλαβίας, το δεύτερο σκαλί του βάθρου στο Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου το 1961, στη Βραζιλία για το Μουντομπάσκετ δύο χρόνια αργότερα, το χάλκινο στην Πολωνία το 1963, στο Ευρωμπάσκετ, το ασημένιο το 1965, στη Σοβιετική Ένωση, το 1967 το ασημένιο στο Ευρωμπάσκετ της Λιουμπλιάνας. Ο Κόρατς έχασε, και αυτό είναι μία λεπτή ειρωνεία, τη στέψη της Γιουγκοσλαβίας ως πρωταθλήτριας κόσμου, το 1970 στη Λιουμπλιάνα. Ήταν το τέλος εκείνης της πρώτης φουρνιάς και έπειτα άρχισαν να ξεμυτίζουν μερικοί εξαιρετικά χαρισματικοί παίκτες.

ΜΕ ΣΗΜΑ ΤΟ ΜΟΥΣΤΑΚΙ

Στη φωτογραφία της Γιουγκοσλαβίας που κατέκτησε το Ευρωμπάσκετ του 1973 στη Βαρκελώνη, ο Ντούσαν Ίβκοβιτς ποζάρει όλος καμάρι. Το πρώτο Ευρωμπάσκετ είχε εικόνες από το μέλλον: ο Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς και ο Ντράζεν Νταλιπάγκιτς- που είχαν αφήσει μία παραδοσιακή μουστάκα- μαζί με τον Ζόραν Σλάβνιτς, είχαν μπει στο ρόστερ ως τα πρώτα προϊόντα παραγωγής. Στο Βελιγράδι, το 1975, θα ενσωματωνόταν στην ομάδα και ο χαρισματικός Μαυροβούνιος, ο ατίθασος Μίρζα Ντελίμπασιτς. Οι Γιουγκοσλάβοι θα νικούσαν και στη Λιέγη, το 1977, θα έπαιρναν άλλο ένα χρυσό στις Φιλιππίνες, το 1978 (με προπονητή τον Άτσα Νίκολιτς αυτή τη διετία) και το 1980 θα πήγαιναν στη Μόσχα μπερδεμένοι. Ο Τσόσιτς είχε φθάσει πια σε μία ηλικία που δεν θα μπορούσε να παίζει άλλο, ο Σλάβνιτς θα ήταν επίσης 31, οι περισσότεροι παίκτες έψαχναν τα μεγάλα συμβόλαια στη Δύση. Πίσω δεν φαινόταν ότι υπάρχει το ταλέντο που θα συνόδευε αυτή τη φουρνιά. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν καλά κρυμμένο στο Σίμπενικ, λεγόταν Ντράζεν, Πέτροβιτς στο επώνυμο, εντούτοις εκείνη τη στιγμή το μέλλον ήταν μαύρο και άραχλο. Αλλά το αθλητικό σύστημα λειτουργούσε καλά. Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς είχε αναλάβει τη Βοϊβοντίνα, που το 1979 κατέκτησε το Κύπελλο Κόρατς, ο Μπόγκνταν Τάνιεβιτς ήταν προπονητής στη Μπόσνα Σαράγεβο, που την ίδια χρονιά έγινε η πρώτη γιουγκοσλαβική ομάδα που κατακτά το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Στον πάγκο καθόταν ένας μπαρουτοκαπνισμένος προπονητής, ο Ράνκο Ζεράβιτσα. Με αυτόν οι Γιουγκοσλάβοι θα έκαναν 8-0 μέσα στη Μόσχα και θα έπαιρναν το χρυσό μετάλλιο.

Στις 21 Ιουλίου του 1980 ξεκίνησαν με το άνετο 104-67 επί της Σενεγάλης. Η Πολωνία έχασε λίγο λιγότερο, 124-91. Στο πρώτο δυνατό ματς με την Ισπανία, στις 23 Ιουλίου, οι Γιουγκοσλάβοι αγχώθηκαν αλλά νίκησαν. Πέρασαν ως πρώτοι στον όμιλό τους, για να μπουν στην τελική φάση, με έξι ομάδες. Συνέτριψαν την Ιταλία με 102-81, στις 25 Ιουλίου, μία μέρα μετά έκαναν μία καλή προπόνηση με την Κούβα, 102-84, και στις 27 Ιουλίου έδωσαν το κρίσιμο τεστ: η σοβιετική άμυνα δεν μπόρεσε να ματσάρει το ταλέντο τους, νίκησαν με 101-91, και μετά αν και υπέφεραν από τη Βραζιλία του Οσκάρ Σμιντ, επιβίωσαν: 95-96. Οι Σοβιετικοί δεν είχαν ευκαιρία να εκδικηθούν: οι Ιταλοί, με τον Πιερλουίτζι Μαρτζοράτι, τους νίκησαν με 87-85 σε ένα ιστορικό ματς, για τη δεύτερη αγωνιστική της τελικής φάσης και η ομάδα του Ζεράβιτσα τους αποτελείωσε. Στον τελικό η παράσταση ήταν για ένα ρόλο.

Η τριπλέτα Κιτσάνοβιτς-Ντελίμπασιτς και Νταλιπάγκιτς ήταν άπιαστη: οι Γιουγκοσλάβοι προηγήθηκαν με 86-70 πριν η ομάδα του Σάντρο Γκάμπα κάνει ένα σερί 7-0 για την τιμή των όπλων. Οι πλάβι τελείωσαν θεαματικά ένα δωδεκαετή τίτλο, και μετά άρχισε η πτώση: το 1984 μπορεί να πήραν, ελλείψει Σοβιετικών και λοιπών ανατολικών δυνάμεων, αλλά η μοναξιά του Ντράζεν Πέτροβιτς ανάμεσα στους βετεράνους ήταν φανερή. Μετά ήρθε η σπουδαιότερη φουρνιά παικτών στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ο εμφύλιος, όμως, θα έβαζε βουλοκέρι σε αυτήν την παραμυθένια ομάδα.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!