Με το κεφάλι στην πλατφόρμα

Σάββατο, 26 Μαΐου 2012 - 20:11

Οι εβδομαδιαίες ιστορίες του gavros.gr για τους Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι την έναρξη της διοργάνωσης του Λονδίνου (27 Ιουλίου – 12 Αυγούστου) συνεχίζονται, αυτή τη φορά με την ιστορία αυταπάρνησης του Γκρεγκ Λουγκάνις στη Σεούλ.

Οφιοφοβία είναι ο φόβος- δηλαδή ένα ψεύτικο, ως επί το πλείστον, συναίσθημα- απέναντι στα φίδια. Όχι κάτι ασύνηθες, αλλά που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το αντιμετώπισαν όπως ο καταδύτης Γκρεγκ Λουγκάνις. Που πήγε και αγόρασε έναν βόα- «όχι μεγάλο, αλλά… σοβαρό φίδι», όπως τόνισε χαρακτηριστικά- και του έδινε κοτόπουλο κάθε μέρα, μέχρι να ξεπεράσει τη φοβία του.

Ο Λουγκάνις ήταν ένας πολίτης του κόσμου. Κυριολεκτικά, μια και ήταν γεννημένος από πατέρα από τη Σαμόα και Σουηδή μητέρα, οι οποίοι ήταν 15 χρονών όταν τον γέννησαν και πάνω στους 8 μήνες ζωής τον έδωσαν για υιοθεσία σε έναν συντηρητικό Έλληνα πατέρα και μία Αμερικανίδα μητέρα. Ήταν μόνο η αρχή των βασάνων για ένα παιδί που 24 χρόνια μετά, θα γινόταν γνωστός στις πλατφόρμες όλου του κόσμου ως «Mr. Perfect». Ο «Κύριος Τέλειος», δηλαδή, εξαιτίας του προσωνυμίου που του «κόλλησε» ο Guardian, μετά την απίστευτη παράστασή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες.

Καμία τελειότητα, ωστόσο, δεν υπήρχε στα παιδικά του χρόνια. Ο Λουγκάνις άγγιζε το τέλειο μόνο σε ό,τι άσχημο μπορούσε να συμβεί σε ένα παιδί. Υπέφερε από άσθμα, ήταν αλλεργικός στη γύρη, στα ζώα και σε αρκετά φαγητά, ενώ ήταν και δυσλεκτικός, μία «ασθένεια» που στο σχολείο δεν είχε διαγνωστεί, με αποτέλεσμα να εξεταστεί για διανοητική αναπηρία, ενώ, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τραύλιζε. Τα παιδιά δεν είχαν ποτέ καλούς τρόπους συμπεριφοράς, με αποτέλεσμα οι μαθητές του σχολείου να έχουν βρει ένα τέλειο θύμα: τον φώναζαν «αδελφή», «καθυστερημένο» και, επειδή είχε το σκούρο χρώμα από τον κανονικό πατέρα του, «νέγρο». Το μαρτύριό του ξεκινούσε από το πρωί: «Έτρωγα ξύλο από τη στάση του λεωφορείου». Ο Λουγκάνις πολύ νωρίς κατάλαβε ότι ο κόσμος απέχει παρασάγγας από το να είναι μία μεγάλη παιδική χαρά. Στα 9 του έπιασε το τσιγάρο. Στα 11 του άρχισε να πίνει. Στην εφηβεία του είχε τρεις αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας. Προφανώς, έπασχε από κατάθλιψη.

Η ιστορία δεν μοιάζει καθόλου με εκείνη του αθλητή που όταν τελείωσε την καριέρα του στις καταδύσεις μετρούσε πέντε ολυμπιακά μετάλλια, τέσσερα εκ των οποίων χρυσά, πέντε χρυσά μετάλλια σε παγκόσμιο πρωτάθλημα, έξι χρυσά μετάλλια σε παναμερικανικούς αγώνες και δύο χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Από τις 18 φορές που ανέβηκε στο βάθρο των νικητών σε μία μεγάλη διοργάνωση, μόνο η μία δεν τον βρήκε στο ψηλότερο σκαλί. Η πρώτη, που αρκέστηκε στο ασημένιο μετάλλιο στο Μόντρεαλ, το 1976, ήταν και η τελευταία. Ο Ιταλός Κλάους Ντιμπιάζι, ένα θρυλικό πρόσωπο για τις καταδύσεις, έσκυψε στο αυτί του Λουγκάνις και του είπε ότι «σε τέσσερα χρόνια θα είσαι εσύ σε αυτό το σημείο». Δεν βγήκε αληθινή η προφητεία του Ντιμπιάζι, όχι επειδή ο Λουγκάνις έχασε από κάποιον στους Ολυμπιακούς της Μόσχας, αλλά διότι οι Αμερικάνοι δεν έστειλαν αποστολή εκεί, λόγω του εμπάργκο. Ο 20χρονος, τότε, καταδύτης, είχε ξεκινήσει να νικάει ήδη.

Όταν ήταν 18 μηνών, ο γιατρός πρότεινε τη γυμναστική ως έναν τρόπο αντιμετώπισης του άσθματος. Ο πατέρας του Γκρεγκ δεν είχε ιδιαίτερη σχέση μαζί του- «μέχρι που άρχισε να νικάει», όπως ομολόγησε η μάνα του, Φράνσις- και ο Λουγκάνις κρύφτηκε κάτω από γυναικεία φουστάνια, της μητέρας του και της αδελφής του. Ακολούθησε τα μαθήματα κλακέτας που έπαιρνε η τελευταία και στα 3 του μπορούσε να χορεύει σόλο. Αν υπήρχε ένας σχετικός παράδεισος για εκείνον, αυτός ήταν η κουζίνα του σπιτιού του, όπου μπορούσε να χορεύει. Στη γυμναστική ήταν ο καλύτερος μαθητής- κυριολεκτικά- και είχε κλίση στο τραμπολίνο. Το σημείο που έπαιξε ρόλο στο να διαλέξει τις καταδύσεις, ήταν όταν η οικογένεια μετακόμισε σε ένα σπίτι με πισίνα. Τότε ήταν που ο Γκρεγκ συνδύασε την άσκηση στο τραμπολίνο με τη βουτιά στο χλώριο. Όπως είναι λογικό, η μητέρα του τρόμαξε τόσο όσο χρειαζόταν για να αποφασίσει να του βρει έναν δάσκαλο για να πάρει μαθήματα. Είχε βρει τον δρόμο του. «Δεν μιλούσα πολύ ως παιδί. Μπορεί στο σπίτι να ξεκινούσα μια πρόταση και η αδελφή μου να την τελείωνε. Αποφάσισα να αφιερώσω όλη την ώρα μου, την ενέργειά μου, σε κάτι που θα μπορούσα να γίνω ειδικός. Ήθελα να δείξω στους ανθρώπους ότι μπορώ να κάνω κάτι. Μου άρεσε να χορεύω, να κάνω γυμναστική και καταδύσεις. Οπότε σε αυτό στράφηκαν για να αναδείξω τις φυσικές ικανότητές μου».

307C

Ανέβαινε στην πλατφόρμα των 10 μέτρων. Ο Ο’ Μπράιεν τον κοίταζε. Δεν είχαν περάσει παρά μόλις μερικές εβδομάδες από τότε που η 307C, οι 3,5 περιστροφές κορμιού πριν πέσει στη πισίνα, μπήκε στο ταμπλό των καταδύσεων ως η πιο δύσκολη φιγούρα. Ο Λουγκάνις τη δούλευε στο έδαφος, φορώντας ζώνες γυμναστικής και κάνοντας τις απαραίτητες ασκήσεις. Μετά ήρθε η ώρα να την κάνει στα αλήθεια. Περπατούσε πάνω στην πλατφόρμα. Φοβόταν. Έφθανε στην άκρη της. Οπισθοχωρούσε. Ο Ο’ Μπράιεν συνέχιζε να τον παρατηρεί. Και του έδινε να καταλάβει ότι ο ίδιος είχε όλη την ώρα του κόσμου να σπαταλήσει, μέχρι να κάνει το άλμα. «Του είπα ότι έπρεπε απλώς να μάθει αυτή η βουτιά, διότι θα του έφερνε το γεύμα του και το δείπνο του την επόμενη μέρα. Θα έμενε εκεί, ψηλά, μέχρι να το κάνει». Ο Λουγκάνις φοβόταν. Αλλά κατάφερε να κατατροπώσει και αυτόν τον φόβο. Ωστόσο δεν ήταν ο τελευταίος.

Το πλεονέκτημά του απέναντι στους άλλους καταδύτες ήταν (όπως θα μπορούσε να φανταστεί ο νοσηρός συγγραφέας που θα επιχειρούσε να γράψει τις νύχτες, με ένα μπουκάλι ουίσκι και ένα τασάκι γεμάτο γόπες και στάχτες δίπλα στο αριστερό χέρι του) ένα πρόβλημα υγείας. Όπως συνέβαινε και στην περίπτωση του Βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή, του μάγου Γκαρίντσα, που το ένα πόδι του ήταν πιο κοντό από το άλλο, αυτό το πρόβλημα αποδείχθηκε ευχή για τον σπουδαιότερο, μάλλον, καταδύτη όλων των εποχών. Στα 9 του παραπονέθηκε ότι πονάει στα γόνατα, με τους γιατρούς να διαγιγνώσκουν πρόβλημα στον τρόπο που μεγαλώνουν και να του προτείνουν να σταματήσει τη γυμναστική, διότι υπήρχε το ρίσκο να πάθει μόνιμη ζημιά. Σε κάποια παλιά παπούτσια που είχε, έστειλε κατευθείαν αυτήν την προτροπή. Τα γόνατά του τού έδωσαν το μεγάλο πλεονέκτημα, αφού με το κενό που δημιουργήθηκε ανάμεσά τους μπορούσε να βλέπει πού βρίσκεται ακόμα και κατά τη διάρκεια της άσκησης, όταν θα γινόταν ένα κουβάρι, σε αντίθεση με τους άλλους καταδύτες, που δούλευαν με την αντίληψη, χωρίς να μπορούν να δουν που βρίσκονται.

Ο άλλος καταδύτης που μπορούσε να κάνει την κατάδυση με τις 3,5 περιστροφές, ήταν- λες και τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου έπρεπε να είναι ασορτί ένας Αμερικανός με έναν Σοβιετικό- ο Σεργκέι Τσαλιμπασβίλι. Όχι για πολύ και αυτό είναι μακάβριο. Στην Πανεπιστημιάδα του Έντμοντον, ο πιο ανταγωνιστικός αντίπαλος του Λουγκάνις ήταν έτοιμος να κάνει το άλμα του, με τον Αμερικανό από πίσω του. Την τελευταία στιγμή, ο Λουγκάνις προτίμησε να μη βλέπει. Ο Τσαμπαλισβίλι δεν βρήκε αρκετό χώρο ώστε να περάσει αλώβητος την πλατφόρμα. Χτύπησε το κεφάλι του στην άκρη της και διέλυσε το κρανίο του. Έπεσε στην πισίνα και δεν βρήκε ποτέ ξανά τις αισθήσεις του. Ο Λουγκάνις άκουσε ουρλιαχτά. Έτρεξε ως την άκρη της πισίνας και είδε αίμα. «Ήθελα να μπω στην πισίνα μετά από εκείνον, αλλά οι άνθρωποι ούρλιαζαν “μην τον ακουμπάτε, μην τον ακουμπάτε”», θυμήθηκε,

Κάποτε οι καταστάσεις ήταν πολύ πιο σκληρές. Πριν από ένα περίπου μήνα το ματς της Τότεναμ με την Μπόλτον για το Κύπελλο Αγγλίας διακόπηκε μετά τη συγκλονιστική πτώση του Φράνσις Μουάμπα στο τερέν του «Γουάιτ Χαρτ Λέιν». Σε εκείνη την περίπτωση στο Έντμοντον, λιγότερο από μισή ώρα μετά το τραγικό συμβάν, ο Λουγκάνις έπρεπε να εκτελέσει και εκείνος το δικό του άλμα. Τότε ήταν που του πέρασε από το μυαλό η δική του περιπέτεια, το 1979 στον Τμπίλισι, όταν χτύπησε στην πλατφόρμα, αλλά σώθηκε, επειδή το υλικό που ήταν φτιαγμένη ήταν κόντρα πλακέ.

Ο Λουγκάνις εκτέλεσε το άλμα υπέροχα.

Στο Λος Άντζελες έκανε πραγματικά περίπατο, με τα 2 χρυσά μετάλλιά του στα 3 και στα 10 μέτρα. Αλλά στη Σεούλ το πράγμα δυσκόλεψε μετά από τις 8 πρώτες προσπάθειες, στην οποία βρισκόταν. Ο Λουγκάνις επιχείρησε μία προσπάθεια 2,5 περιστροφών, αλλά χτύπησε ελαφρώς και ξώφαλτσα το κεφάλι του στην πλατφόρμα. «Περισσότερο απ’ όλα πληγώθηκε η αξιοπρέπειά μου». Επίσης, η αγωνία του χτύπησε κόκκινο. Έπεσε στην Πέμπτη θέση, αλλά ασφαλώς και θα ήταν μέσα στους 12 που θα βρίσκονταν στον τελικό. Το θέμα, όμως, ήταν ότι είχε ανοίξει πληγή στο κεφάλι του. Και έπρεπε οπωσδήποτε να την κλείσει. Διότι είχε μάθει ότι ήταν θετικός, λίγους μήνες πριν, στον ιό του HIV. Και κανείς δεν το ήξερε. Ούτε ο φυσιοθεραπευτής Τζέιμς Πάφερ, που κλήθηκε να κλείσει την πληγή του μέσα σε δέκα λεπτά, μέχρι δηλαδή να επιστρέψει στην πισίνα. Ο Πάφερ δεν είχε γάντια και έτσι έκανε τα ράμματα με γυμνά χέρια. Όταν ο Λουγκάνις έκανε γνωστή την κατάστασή του, μαζί και το γεγονός ότι ήταν ομοφυλόφιλος, το 1995, ο Πάφερ έκανε εξετάσεις για AIDS και βγήκαν αρνητικές.

Ο Λουγκάνις επέστρεψε και το άλμα του πήρε βαθμολογία 87.12: τη μεγαλύτερη ποτέ που πήρε άλμα σε προκριματικό Ολυμπιακών Αγώνων. Το επόμενο ήταν κοντά σε αυτό και με αυτά τα δύο κάλυψε ένα χάσμα δύο θέσεων και θα έμπαινε την επόμενη μέρα ως τρίτος στον αγώνα.

Το επόμενο πρωί, ο Λουγκάνις ήταν στενοχωρημένος στην προπόνηση. «Συνήθως ερχόταν πολύ χαρούμενος», είχε δηλώσει τότε ο Ρον Ο’ Μπράιεν, ο οποίος τον είχε αναλάβει το 1975, κατόπιν παρότρυνσης του δόκτορος Σάμι Λι, χρυσού «ολυμπιονίκη» το 1948 και το 1952, που όταν τον είδε κατάλαβε, όπως είπε, ότι θα κυριαρχήσει στο άθλημα.

«Το άλμα μου είχε κλονίσει την αυτοπεποίθηση», ομολόγησε ο Λουγκάνις. Ήταν εύκολο για τον ίδιο, ο οποίος, όπως έκανε στο Λος Άντζελες, μιλούσε στον καλύτερο φίλο του, ένα αρκουδάκι ονόματι Γκαρ, και μπήκε στην πισίνα το απόγευμα, ακούγοντας το «Believe in Yourself» από τους Wiz. «Κάντο όπως το έκανε πρώτα. Πήγαινε για αυτό», ήταν η λιτή συμβουλή του Ο’ Μπράιεν.

Και το έκανε. Ο Ξιονγκ Λι, που θα έπαιρνε τα χρυσά μετάλλια το 1996 και το 2000, προηγούταν πριν την τελευταία προσπάθεια του Λουγκάνις. Αλλά εκείνος ανταπέδωσε και, μάλιστα, με έναν τρόπο που, αφού αποχώρησε μετά τη λήξη εκείνου το αγώνα, έμεινε μυθικός: το άλμα με τις 3,5 περιστροφές. Το 307C.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!