Η σημασία του να είσαι διαφορετικός

Τετάρτη, 8 Φεβρουαρίου 2012 - 01:24

Στο πλαίσιο της εβδομαδιαίας ιστορίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μέχρι την έναρξη της διοργάνωσης του Λονδίνου (27 Ιουλίου – 12 Αυγούστου), το gavros.gr παρουσιάζει τον σπουδαίο Έντουιν Μόουζες και τα 9 χρόνια, 9 μήνες και 9 μέρες που έμεινε αήττητος.

Τον βλέπεις και ξέρεις ότι είναι διαφορετικός· αυτή θα μπορούσε να είναι η περιγραφή του Έντουιν Μόουζες. Μακριά από όσα έχει καταφέρει, τα δύο χρυσά σε Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1976 στο Μόντρεαλ και το 1984 στο Λος Άντζελες, με εκείνο της Μόσχας να το παίρνει ο… πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος διέταξε τους Αμερικανούς να μποϊκοτάρουν τη διοργάνωση και να μη συμμετέχουν, το χάλκινο στη Σεούλ, το 1988, τα δύο χρυσά σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα, το 1983 και το 1987, τις τέσσερις νίκες σε Παγκόσμια Κύπελλα της IAAF (τα ονομαζόμενα, σήμερα, Diamond League) και τις 122 συνεχόμενες (!) νίκες στα 400μ. με εμπόδια, ο Έντουιν Μόουζες ήταν διαφορετικός.

Φαινόταν, στο ταρτάν, όπως ο Φέντερερ στο κορτ, ο Αλί στο ρινγκ, ο Ζιντάν στο χορτάρι, ο Μάικλ Τζόρνταν στο παρκέ: τον έβλεπες από την αρχή και γνώριζες ότι εκείνος ήταν που θα νικήσει. Την πρώτη φορά που θα τον έβλεπες, την άνεσή του στον χώρο και αυτό το περίγραμμα της ύπαρξης που ονομάζεται στυλ, ίσως να απορούσες για το αν πρόκειται για μία απάτη, μία απλή σύμπτωση κάποιου που ο ίδιος νομίζει ότι είναι σπουδαίος. Μετά καταλαβαίνεις ότι πρόκειται για κάποιον πραγματικά σπουδαίο: δεν φτάνει να είναι καλός, πρέπει να είναι και διαφορετικός. Υπάρχουν πρωταθλητές που ήταν πολύ καλοί. Το εκπληκτικό ξέσπασμα του Βαλερί Μπορζακόφσκις στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, στα 800μ., που του χάρισε το χρυσό μετάλλιο, το Γουίμπλεντον που κέρδισε ο Ρίτσαρντ Κράιτσεκ το 1996, η νίκη του Άντονι Νέστι επί των Ματ Μπιόντι και Μίκαελ Γκρος στα 100μ. ελεύθερο στη Σεούλ, η Μπανταλόνα το 1994 στο μπάσκετ, η Τία Ελεμπό στο άλμα εις ύψος, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2007. Αλλά αυτοί είναι πολύ πιθανό να έχαναν μία άλλη νύχτα. Εκείνη τη νύχτα που έπρεπε να μη χάσουν, νίκησαν.

ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΟΥ 9

Ο Έντουιν Μόουζες δεν έχανε καμία νύχτα. Δεν έχασε καμία από τις 122 νύχτες που έτρεξε, μεταξύ 26 Αυγούστου 1977 και 4 Ιουνίου 1987. Δεν έχασε σε κανένα τελικό, και μάλιστα ορισμένοι ήταν πλήρως αδιάφοροι προς τον κόσμο: το 1976 στο Μόντρεαλ ήταν ο μόνος Αμερικανός που πήρε το χρυσό μετάλλιο σε ατομικό αγώνισμα στον στίβο, το 1984 στο Λος Άντζελες ήταν τόσο σίγουρη η νίκη του (47.75), που εκείνο για τον οποίο θα τον θυμούνται οι παρευρισκόμενοι στο Ολυμπιακό Στάδιο είναι, όχι η επικράτησή του στον τελικό των 400μ. με εμπόδια αλλά, για το λάθος που έκανε κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης, όταν και κουβάλησε την ολυμπιακή φλόγα: ένα λάθος για τον εξαιρετικό σπουδαστή και σημαιοφόρο της αμερικανικής αποστολής Μόουζες, ο οποίος «κατάφερε» και το έκανε ανάμεσα στις 43 λέξεις που έπρεπε να πει. Ο τελειόφοιτος της φυσικής και της μηχανικής στο κολέγιο Μορχάους της Ατλάντα δεν κατάφερε να αρθρώσει σωστά όλες τις λέξεις στα περίπου 15 δευτερόλεπτα που είχε συντονιστεί όλος ο κόσμος με το στόμα του.

Ήταν σίγουρα διαφορετικός: μέχρι τον Μάρτιο του 1976 είχε τρέξει μόλις μία φορά το αγώνισμα των 400μ. με εμπόδια. Όταν ξεκίνησε να συγκεντρώνεται έκανε πρόοδο, τέτοια που νίκησε στο Μόντρεαλ με το παγκόσμιο ρεκόρ 47.63, και στην επιστροφή ανησυχούσε, γιατί ο μέσος όρος της βαθμολογίας του ήταν 3.57 στα 5. Παρά τη μοναδικότητά του (κυριολεκτικά, μια και σε εκείνη τη διοργάνωση, είναι απίστευτο αλλά, κανένας άλλος Αμερικανός δεν νίκησε σε ατομικό αγώνισμα), οι φίλοι του στίβου στις ΗΠΑ δεν τον υποδέχθηκαν με τη θέρμη που του άξιζε. Έψαχνε δουλειά σαν μηχανικός σε αεροπλάνα, όταν ένας παλαβιάρης με τον στίβο του θύμισε ότι έχει ένα ρεκόρ συνεχόμενων νικών. Στο Μορχάους τον φώναζαν «Βιονικό Άνθρωπο»: πήρε άριστα σε εργασία που έκανε για τη μέθοδο των προπονήσεών του. Έφερε την επανάσταση στο αγώνισμά του. Αντί για τα 14 βήματα που έκαναν οι αθλητές στην απόσταση του ενός εμποδίου από το άλλο, εκείνος έκανε 13. Πρώτος το έκανε, επειδή ήταν στον πρώτο διάδρομο του τελικού στο Μόναχο, το 1972, ο Τζον Άκι Μπούα που ακόμα η νίκη του θεωρείται από τις μεγάλες εκπλήξεις των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Μόουζες το υιοθέτησε.

Μετά είναι ο εγωισμός του αθλητή: ο, μελετητής βατράχων και συλλέκτης απολιθωμάτων, Μόουζες έχασε από τον Χάραλντ Σμιντ στις 26 Αυγούστου του 1977 στο Βερολίνο. Δεν είναι σίγουρο αν είπε ότι «δεν θα ξαναχάσω ποτέ», αλλά όταν το έπαθε πάλι, στη Μαδρίτη από τον Ντάνι Χάρις στις 4 Ιουνίου, στην ηλικία των 32, είχαν περάσει 9 χρόνια, 9 μήνες και 9 μέρες. Το νικηφόρο σερί του ξεκίνησε από το Ντίσελντορφ. Σε εκείνη την κούρσα ο Σμιντ έμεινε 15 μέτρα πίσω του, σχεδόν τα διπλά από τα 8 που άφησε τον Μάικ Σάιν στον τελικό του Μόντρεαλ, τη μεγαλύτερη απόσταση πρώτου και δεύτερου ακόμα στο αγώνισμα, σε τελικό Ολυμπιακών Αγώνων. Αφού έχασε από τον Χάρις, νίκησε σε 10 συνεχόμενες κούρσες, συμπέριλαμβανομένης και εκείνης του τελικού του Παγκόσμιου της Ρώμης, το 1987.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Έντουιν Μόουζες δεν πήρε από τους φίλους του αμερικανικού στίβου την αναγνώριση που έπρεπε, ενός ειδώλου που κατακερματίζει τους αντίπαλους στο πέρασμά του. Η σοβαρή έκφρασή του, τα σκούρα γυαλιά και το μεγάλο κολιέ στον λαιμό ίσως να έπαιξαν τον ρόλο τους, ωστόσο ήταν ένας τύπος που ήξερε πώς να κερδίζει. Πήρε το Bachelor στη Φυσική και έθιξε δύο ζητήματα. Πρώτα τα, παράνομα, χρήματα που παίρνουν οι σπουδαστές στα κολέγια- έλεγε ότι οι συναλλαγές έπρεπε να γίνονται πάνω από το τραπέζι και, έπειτα, στα 1983, όταν μεσουρανούσε δηλαδή, τη χρήση των στεροειδών που έκαναν πολλοί αθλητές. «Κάποιος έπρεπε να πει κάτι. Τι κάνουν αυτοί οι άνθρωποι με τα σώματά τους;», αναρωτιόταν, για να συμπληρώσει: «Αξίζει η νίκη το τίμημα; Δεν νομίζω».

Το 1982 ο Μόουζες έχασε όλη τη χρονιά λόγω τραυματισμών και ασθένειας και στη Σεούλ πήρε το χάλκινο μετάλλιο, κάνοντας, πάντως, τον καλύτερο χρόνο από τους τρεις ολυμπιακούς τελικούς του, 47.56. Στις 31 Αυγούστου του 1983, στα γενέθλιά του, ο Μόουζες έκανε 47.02 στο Κόμπλεντζ της Γερμανίας, για να φτιάξει ένα παγκόσμιο ρεκόρ που έσπασε, στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης, το 1992, ο Ντάνι Γιανγκ. Το 2000 εξελέγη πρόεδρος της Laureus World Sports Academy, μίας διεθνούς επιτροπής με μέλη παλιούς θρυλικούς αθλητές. Σε 156 κούρσες συνολικά στην καριέρα του, ο Μόουζες νίκησε στις 150.

Λίγο βαρετά όλα αυτά, για έναν αθλητή ανεπανάληπτο, τα κατορθώματα του οποίου δεν ήταν ανώτερα από το απαράμιλλο στυλ του, τον άνετο τρόπο με τον οποίο περνούσε τα εμπόδια και τη θέλησή του για νίκη. Από όλες τις επαγγελματικές εκφάνσεις της ζωής, ο Μόουζες θεωρεί πιο δύσκολη τον αθλητισμό. «Αν είσαι ένας από τους καλύτερους γιατρούς, δικηγόρους ή επιχειρηματίες στον κόσμο, είσαι πολύ επιτυχημένος. Δεν είναι ανάγκη να είσαι ο καλύτερος. Έχεις την αναγνώριση που πρέπει. Στον αθλητισμό, αντιθέτως, η δεύτερη θέση, αν και είναι καλή, δεν σου δίνει την αναγνώριση που αξίζεις, γιατί έχασες από κάποιον».

Σίγουρα, ακούγοντάς τον να μιλάει για τη δεύτερη θέση, μπορείς να βγάλεις ένα συμπέρασμα: δεν το κάνει εκ πείρας.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!