Η γιορτή του μπάσκετ
Ακόμα και ο Τεξανός πρόεδρος των Σαν Αντόνιο Σπερς, που σίγουρα κουβαλάει το δίκανο μαζί του όταν πηγαίνει στα σαλούν του Τέξας, αποφάσισε να κάνει στην άκρη όταν το τρόπαιο πήγε στους παίκτες της ομάδας του. Είναι εξοργιστικό- και κάθε φορά ξεχνιέται επειδή το παιχνίδι είναι τόσο σπουδαίο- να δίνει ο κομισάριος του ΝΒΑ πρώτα το τρόπαιο στον ιδιοκτήτη και έπειτα στους παίκτες της ομάδας, αλλά έτσι είναι ο επαγγελματικός κόσμος. Είναι οργανισμοί και εταιρείες και έτσι ακολουθείται ένα πρωτόκολλο που έχει να κάνει με το χρήμα. Αλλά στην περίπτωση των Σπερς είναι τόσο ασύμβατο.
Το μπάσκετ είναι το μόνο παιχνίδι που βλέπεις την πρόοδό του σε τέτοιο βαθμό, ίσως μαζί με το τένις. Το ποδόσφαιρο είναι φυσικά θαυμάσιο, αλλά αυτό εν μέρει συμβαίνει επειδή ο θεατής το βλέπει έτσι. Το βόλεϊ έχει γίνει πολύ πιο γρήγορο, αλλά όχι λιγότερο κουραστικό. Απλώς έπρεπε να μειωθεί η ώρα, διότι τώρα αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό το πράγμα με τις αλλαγές ήταν βάναυσο. Παράγει θέαμα. Το πόλο είναι υπέροχο παιχνίδι έτσι όπως είναι και μερικά «πειράγματα» του έκαναν καλό, παρ’ όλα αυτά οι αξιωματούχοι θέλουν να του αλλάξουν τη δομή. Το χάντμπολ είναι επίσης ένα παιχνίδι απολαυστικό, ίσως το μόνο που δεν χρειαζόταν ποτέ να αλλάξει πολύ. Το τένις έγινε καλύτερο, κυρίως επειδή βγήκαν ο Φέντερερ και ο Ναδάλ. Οι τενίστες ανάγκασαν τους ιθύνοντες να αλλάξουν κάποιους από τους κανόνες. Και το μπάσκετ με το πέρασμα των χρόνων γίνεται όλο και καλύτερο. Οι αλλαγές του αποτέλεσαν ριζοσπαστικές κινήσεις.Και ό,τι συμπυκνώνει το παιχνίδι στη σύγχρονη εποχή του, οι Σαν Αντόνιο Σπερς το ανέδειξαν με τρόπο λαμπερό και απστράπτοντα.
Ο κόουτς Πόποβιτς δεν είναι ρέκτης του καπιταλιστικού κόσμου στη μορφή του ίματζ. Αμείβεται με 6,5 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, βεβαίως, διότι είναι ο κορυφαίος υπάλληλος μίας επιτυχημένης εταιρείας. Οι Σέρβοι μπορούν να κάνουν τα πράγματα να δουλεύουν και ο Ποπ έχει σέρβικη καταγωγή. Επίσης, έχουν μία έφεση να πηγαίνουν σε αγορές που μπορούν να τους αντέξουν και να δουλεύουν για φιλόδοξους ιδιοκτήτες. Γενικώς, οι προπονητές που ασπάστηκαν τη φιλοσοφία του Άτσα Νίκολιτς, βρίσκουν τον τόπο της παραγωγικής διαδικασίας εξαιρετικά ευρύχωρο. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ο Πόποβιτς και οι συν αυτώ σχεδιάζουν την ομάδα τους και τη φιλοσοφία της. Αυτό που θεωρούν οι Σέρβοι είναι ότι η συμπεριφορά εκτός αγωνιστικού χώρου κάνει τον παίκτη διαθέσιμο εντός αυτού. Όλα αρχίζουν, όμως, από τον αγωνιστικό χώρο και μετατρέπονται σε κάτι εκτός αυτού. Στο ΝΒΑ είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει κοινή γραμμή στη συμπεριφορά των παικτών μίας ομάδας. Στα περισσότερα κενά ανάμεσα στα παιχνίδια οι συμπαίκτες δεν βρίσκονται. Μπορείς μία ολόκληρη χρονιά να συναντάς έναν συμπαίκτη σου μόνο στις προπονήσεις και στα ματς, πουθενά αλλού. Φυσικά, αυτό δεν φαίνεται ότι ισχύει για τους Σπερς. Από την άλλη πλευρά, είναι ξεκάθαρα η εξαίρεση σε έναν κανόνα που αφορά στη συντριπτική πλειοψηφία των ομάδων.
Η νίκη των Σαν Αντόνιο Σπερς στους τελικούς, στα 5 παιχνίδια, ήταν μία νίκη του ανθρώπινου χαρακτήρα και της χαράς που μπορεί να σου δίνει η ζωή. Ο Πόποβιτς έχει ένα εκπληκτικό μότο: «Δεν αξίζεις τίποτα. Απλώς μπαίνεις και παίζεις». Το διατήρησε και μετά τους περυσινούς τελικούς. Το «δεν αξίζεις τίποτα» εννοεί ότι δεν υπάρχει κάτι που να αξίζεις εκ των προτέρων και εκ των υστέρων. Δεν έχει νόημα, δηλαδή, να σκέφτεσαι αν αξίζεις κάτι ή όχι. Έχει νόημα να κάνεις τη δουλειά σωστά επειδή έτσι πρέπει να γίνει. Με τη συγκεκριμένη λογική λειτουργείς με τη βάση μίας συλλογικής, ομαδικής, σύμβασης, στην οποία το μόνο που δίνεις είναι δουλειά και την αξιοπρέπειά σου. Σε όλο αυτό το πράγμα υπάρχει ελάχιστος εγωισμός και μηδαμινή σύγκριση. Όταν έχεις έναν παίκτη σαν τον Ντάνκαν, τον Πάρκερ, τον Τζινόμπιλι, τον Λέοναρντ, τον Ντάνι Γκριν, τον Ντιό δεν θέλεις μόνο να παίζουν καλά. Θέλεις να μην τους νοιάζει ποιος θα είναι ο καλύτερος. Θέλεις να κινούνται στο γήπεδο και να εκμεταλλεύονται τον χώρο και να βρίσκουν το ελεύθερο σουτ και μετά να γυρίζουν στην άμυνα και να βάζουν τα κορμιά τους σαν να μην έχει προηγηθεί η προηγούμενη φάση και σαν να μην υπάρχει επόμενη. Κάθε φάση είναι ένα στάδιο της ζωής και η διαχείρισή του είναι ένα μάθημα για το μέλλον, αλλά υπάρχει μία λεπτή ικανοποίηση στη βεβαιότητα ότι έκανες σωστά κάτι, δίνοντας χωρίς να πάρεις πίσω. Κάθε στιγμή υπάρχει μία ανησυχία για το πώς μπορεί ένας παίκτης να σκεφτεί ότι έκανε τόσες θυσίες για την ομάδα του και δεν νίκησε. Αλλά όταν ξεκίνησε η σεζόν, ο Πόποβιτς ήταν σίγουρος ότι κανένας από τους παίκτες του δεν κοιτούσε έτσι την κατάσταση. Όλοι σκεφτόντουσαν πόσο κοντά έφθασαν σε αυτό που ήθελαν να καταφέρουν και όχι πόσο άγαρμπα το έχασαν.
Σύμφωνοι, στους καιρούς μας υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ξεπεράσεις μία κατάσταση και να δείξεις χαρακτήρα. Υπάρχει μία φωτογραφία από πέρυσι, με τον Τιμ Ντάνκαν και τον Γκρεγκ Πόποβιτς, στην οποία ο προπονητής των Σαν Αντόνιο Σπερς χαμογελάει γλυκά στον «Τίμι», έναν από τους πέντε κορυφαίους παίκτες όλων των εποχών και τον καλύτερο πάουερ φόργουορντ που γνώρισε ποτέ αυτό το παιχνίδι. Είναι μία φωτογραφία γεμάτη νοήματα: ένα ταξίδι που τελείωσε με πίκρα, αλλά και μία πορεία που διαποτίστηκε από πολλή αγάπη. Το τελευταίο νόημα ήταν εκείνο που αναδείχθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας. Ήταν ο φακός, με τον οποίο περνάς τις πικρές στιγμές και φθάνεις στο φως.
Δεν είναι η ομάδα της γειτονιάς, για να είσαι σίγουρος ότι θα διαλυόταν μετά από δύο τέτοιες ήττες, όπως αυτή στον έκτο και εκείνη στον έβδομο τελικό- ένα κατόρθωμα που ποτέ δεν τους καταλογίστηκε είναι ότι πήγαν το έβδομο ματς μέχρι το τελευταίο λεπτό- αλλά πάλι ο δείκτης δυσκολίας, ειδικά όταν μιλάμε για free agents, είναι τεράστιος. Για να μαζέψεις τα κομμάτια σου μετά από τέτοια απώλεια απαιτείται ισορροπία.
Οι Σπερς βρήκαν ξανά τον κοινό στόχο τους και τον προσέγγισαν με την πειθαρχία μίας κολεγιακής ομάδας και τους αυτοσχεδιασμούς του Τόμας Πίντσον. Τι να πρωτοθυμηθεί κάποιος από τη σειρά των πέντε παιχνιδιών; Τις απίθανες αρχιτεκτονικές πάσες του Μπορίς Ντιό, το κάρφωμα του Μάνου Τζινόμπιλι που έκανε πόστερ τον Κρις Μπος, τον τρόπο που εκτελούσαν χορογραφικά τις επιθέσεις, αποτίνοντας φόρο τιμής στον Τσαϊκόφσκι, τα χέρια που εκτοξεύονταν στην άμυνα, την τάπα του Σπλίτερ στον Γουέιντ, τα 19 στα 21 σουτ στα πρώτα 17,5 λεπτά του τρίτου τελικού, τις εκπληκτικές άμυνες του Ντάνι Γκριν στο transition των Χιτ, τα τέσσερα τρίποντα του Πάτι Μιλς στο τρίτο δωδεκάλεπτο του πέμπτου τελικού; Οι Σπερς είναι κατά πάσα πιθανότητα η καλύτερη ομάδα που έχει δει ο κόσμος να παίζει μπάσκετ. Είναι η ομάδα που άφησε για παρακαταθήκη μαθήματα ζωής, στρέμματα πολλά πρόσφορου φιλοσοφικού εδάφους. Μακριά από τους πολυδιαφημισμένους σταρ, οι Σπερς πήραν το πέμπτο δαχτυλίδι τους σε 15 χρόνια, αλλά η νίκη είναι αποκλειστικά του παιχνιδιού, το οποίο γιόρτασε με τρόπο που ουδείς θα φανταζόταν στους τρεις τελευταίους τελικούς.
Ο Πόποβιτς δεν χρειάστηκε να βγάλει κάναν εμπνευσμένο λόγο. Θεωρεί δεδομένο ότι απευθύνεται σε ανθρώπους που είναι ενήλικες και κατασταλαγμένοι. Κάνει μόνο μικρά πράγματα εκτός από αυτά που δοκιμάζει με τον Ρ.Σ. Μπιούφορντ, και που έγιναν μουσική για τα μάτια στα δύο ματς του Μαϊάμι, αλλά και στο τελευταίο του Τέξας.
Μέσα σε ένα κόσμο που καταδυναστεύεται από το «εγώ», ο Γκρεγκ Πόποβιτς έχει φτιάξει μία franchise γεμάτη από παίκτες που δεν το θυσιάζουν, αλλά το ξεφορτώνονται με ευχαρίστηση. Αυτό που γνωρίζουν και δεν ξέρουν οι άλλοι, είναι ότι πρόκειται για κατάρα: ότι η πειθαρχία και ο αληθινός σεβασμός και εκτίμηση προς τον συμπαίκτη δεν σου επιτρέπουν να νιώθεις ότι είσαι καλύτερος. Ότι η ανθρωπιά και η συνεργασία, που αποτυπώνονται στο γήπεδο, δεν είναι παρά η μικρογραφία της ζωής.
Viva Spurs! Αποδείξατε ότι δεν έχουν σημασία τα χαμένα ριμπάουντ και τα non foul (μια κυνική ηλιθιότητα που ο κόσμος συνεχίζει να την υποστηρίζει, πλην των Αμερικανών, οι οποίοι δεν ασχολήθηκαν με τη συγκεκριμένη φάση), αλλά η πίστη στις πεποιθήσεις και τον ακαταμάχητο συνδυασμό της σοφίας με τη γνώση, που όταν τελειοποιηθεί άνετα σου δίνουν τα Χερουβείμ e-pass για να κάνεις καμιά βόλτα στον ουρανό.