Τζόρνταν, η Κλίμακα

Πέμπτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 - 06:10

Η ταινία «Roger Dodger», παραγωγής 2002, έχει να κάνει με την ιστορία της προσωπικής σχέσης ενός θείου με τον ανιψιό του. Ο ανιψιός έχει ακούσει από τη μητέρα του ότι ο θείος του είναι ένας ασύγκριτος ελαττωματικός γόης, που είναι απομακρυσμένος από τους συγγενείς του. Έτσι, λοιπόν, του φορτώνεται για να του μάθει μερικά κόλπα για τις γυναίκες.

Ο μικρός βρίσκεται σε ένα κλαμπ και ο θείος εστιάζει σε δύο γυναίκες. Από τη στιγμή που γίνεται αυτό αρκετοί άντρες τις πλησιάζουν για να τις φλερτάρουν. Ο ανιψιός απορεί λιγάκι, για το πώς οι δυο τους θα παρεισφρήσουν στην παρέα, και ακολουθεί η εξής στιχομυθία. «Ποιος είναι ο καλύτερος μπασκετμπολίστας όλων των εποχών;». –«Ο Μάικλ Τζόρνταν». –«Και γιατί είναι ο Μάικλ Τζόρνταν;». –«…». –«Διότι κρατούσε πάντα κάτι για το τέλος».

Το παρόν κείμενο για τον Μάικλ Τζόρνταν θυμίζει την απόπειρα συγγραφέων έμπλεων από αυτοπεποίθηση να περιγράψουν δυνητικά σκηνές σεξ και να νομίζουν ότι οι αναγνώστες θα τελειώσουν το βιβλίο. Λόγω της έκτασης, είναι βέβαιο ότι ο αναγνώστης δεν θα διαβάσει το κείμενο, παρά μόνο με τη γνωστή (λόγω χρόνου, ελάχιστης εξοικείωσης στα αγκωνάρια, αλλά και πρόσβασης) μέθοδο του skimming: δηλαδή αναζητώντας λέξεις-κλειδιά και με το youtube ανοιγμένο, προκειμένου να μπορεί να βλέπει τις σκηνές, αν και δεν βρίθει από πρωτοτυπία. Ωστόσο είναι μία καλή ευκαιρία ανήμερα* των γενεθλίων του να θυμηθεί ο αλώβητος από την πληροφόρηση θεατής για ποιον λόγο είναι ιδιαίτερο το γεγονός ότι κλείνει τα 50 χρόνια του.

Ο Μάικλ Τζόρνταν ήταν ο καλύτερος παίκτης όλων των εποχών. Δεν το δείχνουν μόνο οι αριθμοί του, αλλά μπορούν να ορκιστούν πάνω σε αυτό οι εκατομμύρια πιστοί του. Ο Τζόρνταν δεν έσωσε το ΝΒΑ (το είχαν κάνει ήδη αυτό οι Μάτζικ Τζόνσον και Λάρι Μπερντ, από τη στιγμή που η κόντρα τους που είχε αρχίσει στον κολεγιακό τελικό του 1979, με το Μίσιγκαν του πρώτου να νικάει την Ιντιάνα του δεύτερου μετουσιώθηκε σε μερικές θρυλικές σειρές τελικών μεταξύ των Μπόστον Σέλτικς και των Λος Άντζελες Λέικερς), δεν έσωσε καν το μπάσκετ. Αλλά ήταν ο κορυφαίος. Δεν κρυβόταν ποτέ. Έπαιρνε όλα τα μεγάλα σουτ. Δεν είχε πρόβλημα να μαρκάρει τον καλύτερο παίκτη της άλλης ομάδας. Είχε την πιο αρμονική παρουσία μέσα στο παρκέ. Μπορούσε να πλησιάζει τις διαφημιστικές πινακίδες και θεατές της πρώτης σειράς που έπιαναν τον διάλογο να σταματάνε και να τον κοιτάζουν, χάσκοντας σαν παιδαρέλια μπροστά στη Μαλένα. Έμπαινε στον αγωνιστικό χώρο και υπήρχαν άνθρωποι που ανατρίχιαζαν. Αν διάλεγες κάποιον που δεν είχε καμία σχέση με τον αθλητισμό, τον πήγαινες σε ένα παιχνίδι μπάσκετ που έπαιζε ο Τζόρνταν και τον ρωτούσες, «ποιος από αυτούς τους παίκτες είναι ο καλύτερος;», θα σου έδειχνε τον Τζόρνταν. Είχε εργασιακή ηθική, μεγάλωσε σε ένα παιχνίδι το οποίο δεν έδινε λεφτά στους μικρούς και μόνο η παρουσία του κατάφερε να αλλάξει το μοτίβο, ασχέτως αν το οδήγησε στην ασυδοσία και τα εύκολα χρήματα σε αμφιλεγόμενους αστέρες πριν, καλά καλά, αυτοί αποδείξουν την αξία τους. Είναι το απόλυτο μέτρο σύγκρισης για το παιχνίδι, για τον αθλητισμό, είναι ακόμα ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους ανθρώπους που ζουν, έγινε άγαλμα, έξω από το United Center, όσο ήταν ακόμα παίκτης των Μπουλς και είναι μεταφορά σε κοινωνικές εκδηλώσεις, για κάποιον που κατάφερε κάτι, για κάποιον που είναι επιτυχημένος στη δουλειά του.

Είναι ένα παιχνίδι από μόνος του. Την Κυριακή, 17 Φεβρουαρίου 2013, ο Μάικλ Τζόρνταν- ο τύπος που κόπηκε από την ομάδα του λυκείου του- σβήνει 50 κεράκια και όλη την προηγούμενη εβδομάδα υπήρχαν άνθρωποι που διάβαζαν βίντεο, που παρακολουθούσαν στιγμές, λέγοντας ότι έχει γενέθλια. Τα προεόρτια κράτησαν μία εβδομάδα. Ο Τζόρνταν είναι, πλέον, ο αποτυχημένος ιδιοκτήτης των Μπόμπκατς, αλλά αυτό πειράζει όσο να μάθεις ότι μία πρώην σου πήρε 20 κιλά. Θα μπορούσε να βγει και να δηλώσει ότι σκότωσε τον Τζον Κένεντι και ο κόσμος να μην το θυμάται. Αυτή η κλίμακα θυμίζει τις μεγαλύτερες στιγμές του, από το 8.0 έως το 10.0, αλλά δεν μπορεί να μετατρέψει σε λέξεις το σημαντικότερο: ότι κρατώντας την μπάλα μέσα στο παρκέ, τίποτα δεν είναι αδύνατο για κανένα. Είναι τόσο σημαντικός, που υπάρχει μία λεπτή ειρωνεία σε όσους έχουν το επώνυμο Τζόρνταν· δεν είναι παράλογο, εν πάση περιπτώσει, να θεωρήσεις ότι το πήραν εξαιτίας εκείνου.

8.0 Η επιστροφή, νούμερο 2. Είναι καλό να προσποιηθούμε ότι ποτέ δεν έγινε. Ότι στις 25 Σεπτεμβρίου του 2001 ο Τζόρνταν δεν ανακοίνωσε με συνέντευξή του την επιστροφή του στο μπάσκετ με την ομάδα της πρωτεύουσας, Γουάσινγκτον Γουίζαρντς (λέγεται, και μάλιστα είναι μία άποψη την οποία ο υπογράφων ενστερνίζεται, ότι μετά την τραγωδία των Δίδυμων Πύργων ο Τζόρνταν πιέστηκε να επιστρέψει για να ανέβει το χρηματιστήριο, δεν ήταν τυχαίο ότι η πρεμιέρα του πρωταθλήματος ήταν το ματς των Νικς με τους Γουίζαρντς, στο Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν της λαβωμένης Νέας Υόρκης), ότι δεν έπαιξε για δύο επιπλέον χρόνια. Ας το κάνουμε, διότι αυτή η επιστροφή χάλασε το σπουδαιότερο τέλος καριέρας ενός αθλητή, το μόνο που ταυτίζεται με το πλατωνικό ιδεατό (βλέπε 9.9).

Ωστόσο: ο Μάικλ Τζόρνταν, στα 38 του, είχε 22.9 πόντους, 5.2 ασίστ και 1.4 κλεψίματα μέσο όρο, τη σεζόν 2001-02. Έπαιξε μόλις… 60 ματς, τα λιγότερα που είχε παίξει από την περίοδο 1994-95, δηλαδή 17, μόνο που τότε είχε επιστρέψει στα τέλη του Μάρτη. Την επόμενη χρονιά είχε μέσο όρο 20 πόντων, 6.1 ριμπάουντ, 3.8 ασίστ και 1.5 κλεψίματος ανά παιχνίδι. Έβαλε πάνω από 20 πόντους 42 φορές, πάνω από 30 πόντους 9 φορές και πάνω από 40 πόντους τρεις φορές. Στις 21 Φεβρουαρίου του 2003 έγινε ο πρώτος μπασκετμπολίστας άνω των 40 ετών που έβαλε πάνω από 40 πόντους. Για την ακρίβεια, πέτυχε 43, στη νίκη με 89-86 επί των Νιου Τζέρσεϊ Νετς. Έπαιξε στο 14ο All Star Game της καριέρας του και παρά το γεγονός ότι αρνήθηκε θέση στη βασική πεντάδα, όταν του την πρόσφεραν ο Άλεν Άιβερσον και ο Τρέισι ΜακΓκρέιντι, στο τέλος την πήρε, αφού αναγκάστηκε να του την προσφέρει, μετά από λαϊκή απαίτηση, ο Βινς Κάρτερ. Στις 16 Απριλίου του 2003, στη Φιλαδέλφεια, έπαιξε για τελευταία φορά επαγγελματικά μπάσκετ. Με 1’45’’ για το τέλος, ο Τζόρνταν αποχώρησε και για τρία λεπτά όλο το γήπεδο επιδόθηκε σε ένα προσκύνημα για τον σπουδαιότερο μπασκετμπολίστα που πάτησε ποτέ το πόδι του σε παρκέ.

8.1 Ο θρύλος του Μάικλ Τζόρνταν στα πλέι οφ. Οι αριθμοί ελάχιστα απεικονίζουν την αξία του, αλλά ακόμα και αν εξαιρεθεί ο ονειροκόσμος στον οποίο με την παρακολούθησή του μετέβαινε απευθείας ο θεατής (αξία ανεκτίμητη), τα νούμερα σε ό,τι αφορά τη θέση του ανάμεσα στους μεγάλους, δεν είναι καθόλου αμελητέα: πρώτος σε μέσο όρο πόντων σε ματς πλέι οφ συνολικά (33.45, με τον Άλεν Άιβερσον δεύτερο με 29.73), πρώτος σε συνολικούς πόντους (5.987, δεύτερος ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ με 5.762, τρίτος ο Κόμπε Μπράιαντ με 5.640), δεύτερος σε εύστοχα σουτ εντός πεδιάς (2.188), δεύτερος σε προσπάθειες για σουτ εντός πεδιάς (4.497, κάτι που σημαίνει ότι το συνολικό ποσοστό του είναι λίγο κάτω από το 50%), πρώτος σε εύστοχες βολές (1.463) δεύτερος σε προσπάθειες βολών (1.766), δεύτερος σε κλεψίματα (376, με το τελευταίο να γίνεται πάνω στον Καρλ Μαλόουν, στον έκτο τελικό του 1998 στο Σολτ Λέικ), όγδοος σε ασίστ (1.022).

8.2. Η κόντρα με τους Νιου Γιορκ Νικς. Είναι, πρώτα, ένα από τα κορυφαία καρφώματα: στα πλέι οφ του 1991, όταν προσπάθησε να πάρει την εσωτερική, ο Τσαρλς Όκλεϊ έβγαλε βοήθεια στον Τζον Σταρκς, ο Τζόρνταν έκανε πως θα φύγει… για να στρίψει ξανά το κορμί του, να μπει στη ρακέτα και να καρφώσει πάνω από τον Πάτρικ Γιούιν, στο τρίτο παιχνίδι του πρώτου γύρου στις 30 Απριλίου του 1991, στο Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν. Έπειτα είναι η χαρακτηριστική φάση στα πλέι οφ του 1992, σε μία σειρά που έκανε το μπάσκετ να μοιάζει το μόνο σημαντικό πράγμα στη ζωή. Στον έβδομο αγώνα (διότι αγώνας ήταν, αφού είχε ξεφύγει από το παιχνίδι), ο Τζόρνταν σπάει το νταμπλ τιμ με σταυρωτή ντρίμπλα και μπάσιμο, κλέβει την επαναφορά, χάνει την μπάλα όταν του την παίρνει ο Εξέβιερ ΜακΝτάνιελ, αλλά επιστρέφει στην άμυνα σαν δαιμονισμένος, για να τη διώξει από τα χέρια του παίκτη των Νικς την ώρα που πάει για να καρφώσει. Τον επόμενο χρόνο οι Νικς προηγούνται με 2-0 στους τελικούς της Ανατολής και ο Τζόρνταν βάζει 54 στο τέταρτο ματς της σειράς, ενώ στο πέμπτο, μέσα στο Μάντισον, λαμβάνει χώρα μία από τις αξέχαστες φάσεις: τα τέσσερα κοψίματα στον Τσαρλς Σμιθ (οι οπαδοί των Νικς υποστηρίζουν ότι του έχουν γίνει τρία φάουλ. Το 1996 ο Τζόρνταν κάνει… δαχτυλάκια στον Σπάικ Λι μέσα στο Μάντισον, όταν οι Μπουλς κλείνουν τη σειρά στα πέντε παιχνίδια, ενώ ένα χρόνο πριν, για να στηρίξει το «I’m back», βάζει 55 στο ίδιο γήπεδο, που ήταν για όλα τα χρόνια της καριέρας του το παλκοσένικό του. Γεννημένος στο Μπρούκλιν, άλλωστε, ο Μάικλ Τζόρνταν έβλεπε στους Νικς ένα υπέροχο θεατρικό επικό σενάριο γραμμένο από τα ορμώμενα από ένα δερμάτινο αυλό δάχτυλα ενός παράφρονος συγγραφέα.

8.3 Όταν ο Ντέιβιντ Στερν απαγόρευσε στον Τζόρνταν να συνεχίσει να παίζει λόγω τζόγου. Όταν ο Τζόρνταν αποφάσισε να αποχωρήσει από το μπάσκετ το 1993. Στις 23 Ιουλίου του 1993 ο Τζέιμς Τζόρνταν δολοφονείται από δύο εφήβους. Τον Σεπτέμβριο υπάρχουν φήμες ότι ο Μάικλ θα σταματήσει το μπάσκετ και στις 16 Οκτωβρίου του 1993 δίνει μία συνέντευξη Τύπου στην οποία αναφέρει ότι «έχασα τη χαρά μου για το παιχνίδι». Ο Τζόρνταν αποχωρεί από το μπάσκετ στα 30 χρόνια του και μοιάζει οριστικό. Πάντως, χωρίς την επιστροφή του στο παιχνίδι, ο θρύλος του δεν θα είχε ολοκληρωθεί. Είναι η πιο δραματική συνέντευξη Τύπου από εκείνη του Μάτζικ Τζόνσον, όταν είπε ότι είναι θετικός στον ιό HIV.

8.4 Τον Σεπτέμβρη του 2001, όταν όλα έδειχναν ότι ο Μάικλ Τζόρνταν θα επιστρέψει στην ενεργό δράση, είχε ταξιδέψει μέχρι την Καλιφόρνια, για να δει κάποια από τα ταλέντα του Λος Άντζελες να παίζουν μπάσκετ. Σε εκείνο το γήπεδο βρισκόταν και ένας σταρ μίας άλλης ομάδας, ο οποίος άρχισε να πουλάει πνεύμα στον Τζόρνταν. «Καλύτερα να μην επιστρέψεις. Αυτό είναι το πρωτάθλημά μας τώρα. Δεν θέλουμε να σε ντροπιάσουμε», του έλεγε. Ο Τζόρνταν φόρεσε το πιο λαμπερό χαμόγελό του και του απάντησε: «Ποιο είναι το πρώτο παιχνίδι μας απέναντί σας; Θα έχω ένα λόγο για να σας βάλω 40». Η συζήτηση ενδεχομένως να συνεχιζόταν, ωστόσο ο προπονητής της ομάδας που έπαιζε ο σταρ τον πήρε μακριά από τον Τζόρνταν και του άρχισε τον εξάψαλμο: «Ποτέ μην του μιλάς; Με ακούς; Είναι ο μόνος τύπος που δεν πρέπει να του κάνεις μαγκιές!».

8.5 Η πάσα στον Στιβ Κερ, στον έκτο τελικό του πρωταθλήματος του 1997. Τελευταία 28 δευτερόλεπτα στο United Center και οι Τζαζ αμύνονται με το σκορ στο 86-86. Στο τάιμ άουτ όλοι περιμένουν ότι θα πάρει την μπάλα ο Τζόρνταν. Ο παίκτης με τη φανέλα με το νούμερο 23 γνωρίζει ότι οι Τζαζ την έχουν πατήσει μία φορά στον πρώτο τελικό, όταν δεν του έβγαλαν βοήθεια, άφησαν μόνο του τον Μπράιον Ράσελ και εκείνος σκόραρε με το ρολόι στο μηδέν. Ξέρει ότι ενδεχομένως αυτήν τη φορά θα τον ντουμπλάρουν, οπότε λέει στον Στιβ Κερ στο τάιμ άουτ να είναι έτοιμος για να του δώσει την μπάλα, σε περίπτωση που χρειαστεί. Του το λέει τόσο συνωμοτικά σαν να μη θέλει να το ακούσουν καν οι συμπαίκτες του. Ο Κερ του λέει «ΟΚ, θα είμαι έτοιμος». Ο Τζόρνταν κάνει την αριστερόστροφη κίνηση και όταν βγαίνει ο Τζον Στόκτον ως βοήθεια στον Τζεφ Χόρνατσεκ, δίνει την μπάλα στον Κερ, που σκοράρει με ένα προπονητικό σουτ από τη γραμμή των βολών. Οι Τζαζ παίρνουν τάιμ άουτ, ο Πίπεν κλέβει, ο Κούκοτς καρφώνει και οι Μπουλς παίρνουν το πέμπτο πρωτάθλημά τους και δεύτερο σερί.

8.6 Η ιστορία του Τσαρλς Μπάρκλεϊ. Στην αρχή της περιόδου 1992-93 ο Μπάρκλεϊ ήταν ήδη πωρωμένος, με την ανταλλαγή που τον έστειλε στους Φοίνιξ Σανς. Ο «round mound of the rebound» είχε ήδη τεράστια αυτοπεποίθηση. Πριν από δύο χρόνια ο Μπάρκλεϊ έκανε στο ESPN μία εξομολόγηση, στο πώς είπε στην κόρη του ότι ο Μάικλ Τζόρνταν είναι καλύτερος από αυτόν: «Ξέρεις, πάντοτε νόμιζα ότι ήμουν ο καλύτερος παίκτης, για να είμαι ειλικρινής μαζί σου. Νόμιζα, όταν ο Μάικλ Τζόρνταν είχε αρχίσει να νικάει, ότι έπαιρνε περισσότερη βοήθεια από όση έπαιρνα εγώ. Οπότε, όταν πήγα τελικά στο Φοίνιξ, είχα πει στον σπουδαίο Κότον Φιτζίμονς, “φίλε, είμαι ο καλύτερος παίκτης στον κόσμο. Θα πάμε στους τελικούς”. Και μου απάντησε, “για αυτό έκανα την ανταλλαγή με σένα”.

Πραγματικά νόμιζα ότι ήμουν ο καλύτερος. Θεωρούσα ότι ο Μπερντ και ο Μάτζικ απλώς είχαν καλύτερους συμπαίκτες. Οπότε είπα, “άκου φίλε, θα πάω στους τελικούς φέτος. Ο Νταν Μάερλι, ο Κέβιν Τζόνσον… Είναι αυτό που χρειάζομαι. Θα πάμε στους τελικούς”. Μου απάντησε, “ο Μάικλ Τζόρνταν θα είναι εκεί”. Του είπα, “Κότον, νομίζω ότι είμαι καλύτερος από τον Μάικλ Τζόρνταν. Μου είπε, “Θα δούμε όταν φθάσεις εκεί”.

Οπότε ήμαστε γεμάτοι νευρικότητα πριν από τον πρώτο τελικό. Πνιγόμασταν. Η πίεση μπήκε στους παίκτες της ομάδας. Έπαιξα αξιοπρεπώς, αλλά μετά σκέφτηκα ότι οι άλλοι ήταν νευρικοί. Οπότε, πριν το δεύτερο παιχνίδι, μίλησα στην κόρη μου. Είπε, “Μπαμπά; Θα νικήσετε απόψε;”. Απάντησα, “μωρό μου, ο μπαμπάς σου είναι ο καλύτερος μπασκετμπολίστας στον κόσμο. Θα κυριαρχήσω στο παιχνίδι απόψε”. Και θυμάμαι… νομίζω ότι είχα κάτι σαν 46,37 πόντους. Έπαιξα σπουδαία. Και ο Μάικλ είχε 52. Έφθασα σπίτι εκείνο το βράδυ, η κόρη μου έκλαιγε και είπε, “μπαμπά, χάσατε ξανά”. Της απάντησα, “μωρό μου, νομίζω ότι ο Μάικλ Τζόρνταν είναι καλύτερος από μένα”. Μου είπε, “μπαμπά, αυτό δεν το είχες πει πριν”. Και έτσι της απάντησα: “Μωρό μου, δεν το είχα νιώσει πριν”». Οι Μπουλς είχαν κάνει το threepeat με το τρίποντο του Τζον Πάξον στον έκτο τελικό, μέσα στην Αριζόνα.

8.7 Οι 63 στο Γκάρντεν. Είναι σε χαμηλή θέση, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιθετική συγκομιδή από παίκτη στην ιστορία των πλέι οφ. Ο Τζόρνταν έχει χάσει ένα μεγάλο μέρος της χρονιάς λόγω τραυματισμού, αλλά η Ανατολή είναι τόσο φτωχή, που οι Μπουλς περνούν στα πλέι οφ με τη δεύτερη χειρότερη επίδοση όλων των εποχών (30-52). Αυτό είναι θαυμάσιο, αφού βάζει 43.7 πόντους ανά μέσο όρο στους μετέπειτα πρωταθλητές Σέλτικς, και, φυσικά, 63 στο δεύτερο παιχνίδι στο Μπόστον Γκάρντεν, που κρίνεται στην παράταση (135-131). Δεν είναι η κορυφαία παράστασή του, παραδείγματος χάρη οι 38 που έβαλε στους Νετς στα πλέι οφ του 1998 ή οι 55 με τους Φοίνιξ Σανς στον τέταρτο τελικό του 1993 μοιάζουν ανώτερες, υπό την έννοια της καλλιτεχνίας. Ωστόσο, με αυτό το παιχνίδι ο Τζόρνταν περνάει τους 61 που πέτυχε ο Έλτζιν Μπέιλορ. Το ατομικό ρεκόρ του είναι οι 69 πόντοι που πέτυχε με τους Κλίβελαντ Καβαλίερς στις 28 Μαρτίου του 1990, σε ένα ματς που οι Μπουλς νίκησαν στην παράταση (117-113).

8.8 The Shot 3. Λίγα δευτερόλεπτα πριν εκπνεύσει ο τέταρτος ημιτελικός της Ανατολής, στο «Κολισίουμ» του Ρίτσφιλντ, οι Κλίβελαντ Καβαλίερς και οι Σικάγο Μπουλς είναι ισόπαλοι με 101-101. Είναι 17 Μαΐου, ο Φιλ Τζάκσον έχει το τάιμ άουτ και όλος ο κόσμος ξέρει ότι ο Τζόρνταν θα πάρει το σουτ. Ο Λένι Γουίλκενς αποφασίζει να μη βάλει πάνω του τον Κρεγκ Ίλο, αλλά τον Τζέραλντ Γουίλκινς. Στο Κλίβελαντ είναι χαμένοι από χέρι. Ο Τζόρνταν παίρνει την μπάλα με 7,5 δευτερόλεπτα να απομένουν και τον Γουίλκινς στην πλάτη του. Στα 5 δεύτερα ο αμυντικός των «Καβς» του χτυπάει την μπάλα και το κοινό πιστεύει ότι την έχουν γλιτώσει. Φευ. Ο Τζόρνταν κάνει ένα σουτ εκτός ισορροπίας, ενώ ο ηλεκτρονικός πίνακας πηγαίνει προς τα τρία μηδενικά. Σουίς. Απλώς σηκώνει τα χέρια του και κοιτάζει τον κόσμο.

Παρά το γεγονός ότι η επανάληψη είναι πιο γοητευτική από την πρώτη φορά, οι Μπουλς νικούσαν με 3-0 στη σειρά, ακόμα και αν έχαναν επέστρεφαν στο Σικάγο Στέιντιουμ για να τελειώσουν τους Καβαλίερς, συν τοις άλλοις αν αστοχούσε η ομάδα του δεν έχανε το παιχνίδι. Για αυτόν τον λόγο δεν μπορεί να μπει σε σύγκριση, όσο κι αν η «μπορείς-να-βλέπεις-αλλά-δεν-μπορείς-να-αγγίξεις» σαγήνη της επανάληψης μπορεί να οδηγήσει την έκσταση, με το πρώτο πολύ σημαντικό νικητήριο σουτ του στο Κλίβελαντ (βλέπε 9.6).

8.9 Η επιστροφή. Ο Μάικλ Τζόρνταν δεν τα καταφέρνει στην καριέρα του στο μπέιζμπολ. Ο λόγος που στρέφεται στο παιχνίδι είναι για να τιμήσει τη μνήμη του πατέρα του, του Τζέιμς. Πολλοί λένε ότι έφυγε επειδή ήταν εθισμένος στον τζόγο, εντούτοις στις 18 Μαρτίου του 1995 λέει λακωνικά τη φράση που ακουγόταν για αρκετό καιρό εκείνη την εποχή περισσότερο από κάθε άλλη στον κόσμο: «I’m back». Ο Πίπεν φοράει τα Air Jordan και τον καλεί μέσω της τηλεόρασης, για να επιστρέψει, ο Τζόρνταν φοράει τη φανέλα με το νούμερο 45, αφού εκείνη με το 23 έχει αποσυρθεί, και στις 19 Μαρτίου, σε ένα ματς που είναι ακόμα ρεκόρ για τα Nielsen Ratings (κάτι σαν τα μηχανάκια της AGB) βάζει 19 πόντους στην Ιντιανάπολις με τους Πέισερς. Η σεζόν τελειώνει άσχημα, αφού «πουλάει» μπάλες στους τελικούς της ανατολικής περιφέρειας με το Ορλάντο. Ήδη πληρώνει πρόστιμο για το γεγονός ότι… κατεβάζει το 23 από τον ουρανό του Σικάγο, για να επιστρέψει. Ο μύθος έχει μόλις αρχίσει να γράφεται. Οι Μπουλς κατακτούν το πρωτάθλημα στις 16 Ιουνίου του 1996, που είναι η μέρα του πατέρα για τις ΗΠΑ. Λένε ότι έχασαν τα ματς για να το πάρουν τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ώστε ο Τζόρνταν- ο οποίος κλαίει με λυγμούς, με το τρόπαιο ανά χείρας- να αποτίνει τον ύστατο φόρο τιμής στον Τζέιμς.

9.0 Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1992 στη Βαρκελώνη. Το όνειρο της «Dream Team» ήταν το μεγαλύτερο στην ιστορία της διοργάνωσης. Ποτέ δεν άναψαν περισσότερα φλας σε συνάθροιση μέσα σε ένα γήπεδο. Ο Μάικλ Τζόρνταν, που το καλοκαίρι του 1991 είχε δηλώσει ότι δεν επρόκειτο να παίξει, πείστηκε βλέποντας τους Μάτζικ Τζόνσον και Λάρι Μπερντ να δίνουν το «παρών». Μετά τους τελικούς του 1992 και το δεύτερο δαχτυλίδι του, μπήκε σε τροχιά Ολυμπιακών Αγώνων. Η ομάδα των ΗΠΑ ήταν το μεγαλύτερο φαινόμενο που εμφανίστηκε ποτέ σε κοινωνική εκδήλωση. Ο ίδιος έβλεπε τη γιγαντοαφίσα με το πρόσωπό του έξω από το «Παλάου Σαν Ζόρντι» και βρισκόταν απέναντι σε αντίπαλους που τον φωτογράφιζαν από τον πάγκο, όπως ο Λιθουανός Αρτούρας Καρνισόβας. Στη βιογραφία του γράφει ότι ενώ σκεφτόταν να αποχωρήσει το 1992, αυτή η διοργάνωση του γέννησε μνήμες από την αγάπη του για το παιχνίδι και ήταν ανασταλτική. Ήταν το δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο που κατέκτησε, μετά από εκείνο στο Λος Άντζελες το 1984, όταν είχε για προπονητή τον μέντορά του, Ντιν Σμιι.

9.1 The Shot 1. Καμία περιγραφή για τον Μάικλ Τζόρνταν γίνεται να ξεκινήσει χωρίς αυτό: το σουτ στις 29 Μαρτίου του 1982, στον τελικό της Νέας Ορλεάνης. Δευτεροετής, ο Τζόρνταν χαρίζει το πρωτάθλημα στο Νορθ Καρολάινα με 17’’ να απομένουν για τη λήξη του τελικού του κολεγιακού πρωταθλήματος με το Τζόρτζταουν, με ένα σουτ που κάνει το σκορ 63-62. Ο Τζόρνταν δεν ήταν καν ο ηγέτης του Νορθ Καρολάινα, αυτός ήταν ο Τζέιμς Γουόρθι. Μετά το σουτ, ο Φρεντ Μπράουν του Τζορτζτάουν μπερδεύεται και πασάρει κατά λάθος στον Γουόρθι. Ο Ντιν Σμιθ παίρνει τον πρώτο τίτλο του και, πολύ φυσιολογικά, ο Τζόρνταν χαρακτηρίζει αυτό το σουτ ως το σημείο μεταστροφής στην καριέρα του στο μπάσκετ.

9.2 The Jordan rules. Από το 1988 έως το 1991, ο Τζόρνταν είναι η καλύτερη φυσική μορφή του κορυφαίου μπασκετμπολίστα όλων των εποχών. Τα «Κακά Παιδιά» του Ντιτρόιτ, οι Πίστονς, εκπονούν ένα αμυντικό σχέδιο ώστε να τον περιορίσουν, κρατώντας τον στα ρηχά. Οι τρεις σερί αποκλεισμοί των Μπουλς βασίζονται στους «Jordan Rules», στο πρώτο αμυντικό σύστημα στην ιστορία του μπάσκετ που έγινε για να περιοριστεί ένας παίκτης. Τρεις φορές προκρίνονται οι Πίστονς αλλά την τέταρτη, όταν πια ο Σκότι Πίπεν έχει μεγαλώσει, οι Μπουλς «σκουπίζουν» τους τελικούς της Ανατολής. Με 7’’ να απομένουν για το τέταρτο ματς στο Ντιτρόιτ, οι παίκτες του Τσακ Ντέιλι φεύγουν για τα αποδυτήρια χωρίς να χαιρετήσουν τους αντίπαλούς τους. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί το τέλος εποχής των Πίστονς και την αρχή της δυναστείας (μίας δυναστείας που δοκιμάστηκε ξανά και ξανά) των Μπουλς.

9.3 Η κίνηση στον δεύτερο τελικό του 1991. Επισκίασε ακόμα και το γεγονός ότι είχε 13 συνεχόμενα εύστοχα σουτ, αυτή η εκπληκτική κίνηση στις 5 Ιουνίου, στο Σικάγο Στέιντιουμ. Ήταν ο δεύτερος τελικός με τους Λέικερς και στην Ελλάδα είχαν αρχίσει να δημιουργούνται οι πρώτοι ξενύχτηδες για χάρη του ΝΒΑ, αφού η ιδιωτική τηλεόραση κάλυπτε ζωντανά τα ματς. Αυτό είναι το στόρι: ο Κλιφ Λέβινγκστον παίρνει από τον ίδιο την μπάλα, του τη δίνει ξανά, ο Τζόρνταν βρίσκεται στη γραμμή των βολών, κάνει μία ντρίμπλα, φθάνει στις διακεκομμένες, πηδάει με το δεξί χέρι να κρατάει την μπάλα ψηλά, έτοιμος να καρφώσει, και την τελευταία στιγμή βλέπει μπροστά του τον Σαμ Πέρκινς… οπότε αλλάζει χέρι στον αέρα και δίνει ένα… φιλί στο γυαλί, όπως περιγράφουν με πολύ όμορφο τρόπο οι Αμερικάνοι το σουτ με το ταμπλό. Ο θρυλικός Μαρβ Άλμπερτ χρωματίζει τη φάση με την περιγραφή της: «Oh, a spectacular move by Michael Jordan». Οι Μπουλς ισοφαρίζουν τη σειρά και παίρνουν τα τρία επόμενα ματς στο Σπέκτρουμ, για να κατακτήσουν το πρώτο πρωτάθλημά τους.

9.4 Το πρώτο ημίχρονο στον πρώτο τελικό με τους Μπλέιζερς, το 1992. Σικάγο Στέιντιουμ, 3 Ιουνίου. Ο Μάικλ Τζόρνταν κάνει ρεκόρ πόντων σε ένα ημίχρονο τελικού, βάζοντας 35. Οι Μπλέιζερς του Κλάιντ Ντρέξλερ (οι τελικοί αυτοί, περισσότερο από κάθε άλλο, ήταν μία προσωπική μονομαχία και τα media φρόντιζαν για αυτό) προηγούνται με 45-44, αλλά βρίσκονται να χάνουν στο ημίχρονο με 66-51 και, τελικά, με 122-89. Ο Τζόρνταν βάζει 6 τρίποντα στο πρώτο ημίχρονο, επίσης ρεκόρ, και μετά το τελευταίο, μπροστά από τον Γκλεν Ρόμπινσον, δείχνει τις παλάμες του και ανεβοκατεβάζει ελαφρώς το πρόσωπό του, σαν να λέει, «τι να κάνω; Όλα πάνε μέσα». Οι Μπουλς κατακτούν το πρωτάθλημα στους έξι τελικούς.

9.5 Ατομικές διακρίσεις: 6 φορές Πολυτιμότερος Παίκτης Τελικών, μία φορά κορυφαίος αμυντικός της χρονιάς (1988), 10 φορές πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος, τρεις φορές πρώτος κλέφτης του πρωταθλήματος, Ρούκι της χρονιάς 1985, εννιά φορές στην κορυφαία αμυντική πεντάδα του πρωταθλήματος, πέντε φορές MVP της κανονικής περιόδου. Εδώ μία σημείωση: το 1993 και το 1997, που ο Τσαρλς Μπάρκλεϊ και ο Καρλ Μαλόουν πήραν το βραβείο του Πολυτιμότερου Παίκτη της χρονιάς, ο Τζόρνταν βρήκε το κίνητρο που χρειαζόταν ώστε να διεισδύσει σε ακόμα περισσότερο βάθος της σκοτεινής πλευράς του εαυτού του. Εκεί παρέμεινε για τόσα χρόνια, ώστε να μοιάζει ασύλληπτο και απίθανο να επαναληφθεί.

9.6 The Shot 2. Μια από τις πιο γνωστές εικόνες στον κόσμο. Ο Τζόρνταν βρίσκεται σε πορεία εκτέλεσης από τη γραμμή των βολών, σπάει τη μέση του στον αέρα, περιμένει να κατέβει ο Γκρεγκ Ίλο και μετά… μπουμ! Οι Μπουλς νικάει μέσα στο Κλίβελαντ με 101-100, με το πρώτο μεγάλο νικητήριο σουτ των πρώιμων καιρών. Ο Τζόρνταν πηδάει στον αέρα, σε έκσταση, με τη γροθιά του υψωμένη την ώρα που ο Ίλο πέφτει στο έδαφος, αφού οι Μπουλς κάνουν το 3-2 στον πρώτο γύρο. Ο προπονητής των Μπουλς, Νταγκ Κόλινς, διασχίζει με υπερβολική ταχύτητα όλο το γήπεδο για να πάει να αγκαλιάσει τον παίκτη της ομάδας του.

9.7 Η ομάδα του 72-10. Ο Τζόρνταν μένει χωρίς τίτλο το 1995 και θέλει να κάνει δήλωση. Το καλοκαίρι εκείνο κάνει την πιο δυνατή προετοιμασία στην καριέρα του, και οι Μπουλς (που αποκτούν το κομμάτι που έλειπε από το παζλ με τον Ντένις Ρόντμαν) μπαίνουν στο παρκέ με στόχο να κόψουν λαρύγγια. Το 69-13 των Λέικερς, από την περίοδο 1971-72, ανήκει στο παρελθόν, αφού η ομάδα του Φιλ Τζάκσον κάνει μόνο 10 ήττες. Είναι η περίοδος του «screw you, we ‘re gonna win anyway», που λέει ο Τζόρνταν στα παιχνίδια που ο Πίπεν είναι τραυματίας. Οι Μπουλς είναι τρένο και βάζουν τον αριθμό 7 μπροστά στις νίκες τους, η πρώτη και μόνη ομάδα που τα έχει καταφέρει.

9.8 The flu game. «Δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσεις να παίξεις στον πέμπτο τελικό», είπαν οι γιατροί των Σικάγο Μπουλς. Ο Μάικλ Τζόρνταν, με τη σειρά κόντρα στους Τζαζ στο 2-2, ένιωθε μερική παράλυση. Είχε πυρετό, είχε πάθει υπερκόπωση, είχε τον ιό. Τις επόμενες 24 ώρες από το πόρισμα, τις πέρασε στο κρεβάτι. Ο Σκότι Πίπεν θεωρούσε ότι δεν θα μπορούσε καν να βάλει τη φόρμα του. Στον πέμπτο τελικό, ο Μάικλ Τζόρνταν έπαιξε 44 λεπτά. «Είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχω κάνει στην καριέρα μου». Έβαλε 38 πόντους, μεταξύ των οποίων και το τρίποντο που έφερε το σκορ στο 88-85, με 26 δευτερόλεπτα να απομένουν. Όταν τελείωσε το ματς, ο Τζόρνταν σήκωσε ψηλά τα χέρια, αλλά ήταν φανερό ότι ακόμα και για αυτό χρειαζόταν κόπο. Οι Μπουλς νίκησαν με 90-87 μέσα στη Γιούτα, έκαναν το μπρέικ και στο επόμενο παιχνίδι πήραν το πρωτάθλημα. Το παιχνίδι της ίωσης παραμένει ως μία από τις μεγαλύτερες υπερβάσεις που έχει κάνει ποτέ αθλητής.

9.9 Το τέλειο φινάλε. Καταρχάς, ένας Τζόρνταν έτοιμος να καταρρεύσει δίνει μία απίθανη παράσταση στον έβδομο τελικό της Ανατολής, με αντίπαλο τους Ιντιάνα Πέισερς. Όποιος θέλει να μάθει γιατί ήταν ένας τόσο εμπνευσμένος ηγέτης και ένας ασύγκριτος νικητής, πρέπει να ξαναδεί αυτό το ματς ή, έστω, τα στιγμιότυπά του. Ο Τζόρνταν ήταν παραδομένος σε κάθε διακοπή, ξεψυχισμένος, κρατούσε την άσπρη μπάγκι βερμούδα του, για να πάρει δύναμη. Αλλά ακόμα και αυτό επισκιάζεται από το τελευταίο παιχνίδι στην καριέρα του στο μπάσκετ (αφού έχουμε ήδη προσποιηθεί, μετά από τόση ώρα, ότι η επιστροφή του δεν έγινε ποτέ). Στις 14 Ιουνίου του 1998 στο «Ντέλτα Σέντερ» του Σόλτ Λέικ, για τον έκτο τελικό, ο φρενιασμένος Τζόρνταν βάζει το λέι απ για να μειώσει το σκορ σε 86-85, κλέβει την μπάλα από τον Καρλ Μαλόουν και 5’’ πριν τη λήξη «σκοτώνει» με σταυρωτή τον Μπράιον Ράσελ (όποιος ισχυρίζεται ότι έκανε φάουλ στον Ράσελ, πρέπει να διώκεται ποινικά) και στέλνει την μπάλα στο καλάθι για τους πόντους νούμερο 44 και 45. Η φωτογραφία που δείχνει το κοινό πίσω από τη ρακέτα είναι χαρακτηριστική, μία ωδή στον τρόμο. Άλλος πιάνει το κεφάλι του, άλλος ανοίγει το στόμα του, ενώ η μπάλα ταξιδεύει για το καλάθι. Για σχεδόν ένα δευτερόλεπτο ο Τζόρνταν μένει με το χέρι εκεί και είναι απορίας άξιον γιατί ακόμα δεν έχει αντικατασταθεί το λόγκο του ΝΒΑ, που απεικονίζει τον Τζέρι Γουέστ, με αυτήν την εικόνα. Ο Τζον Στόκτον αστοχεί στο τελευταίο σουτ και ο Τζόρνταν σχηματίζει με τα δάχτυλά του τον αριθμό έξι. Είναι το απόλυτο τέλος μίας μεγαλειώδους καριέρας και ακόμα και τώρα προκαλεί ανατριχίλα, μόνο και μόνο η πληκτρολόγησή του.

10.0 Ο Κόμπε Μπράιαντ. Δεν υπάρχει κανένα μεγαλύτερο κατόρθωμα, από την ψύχωση που δημιούργησε σε έναν παίκτη ο οποίος ενδεχομένως να είναι μέσα στους δέκα καλύτερους όλων των εποχών. Εμμονή και ψύχωση. Το μέτρο σύγκρισης του Κόμπε ήταν ο Τζόρνταν: οι ιστορίες που άκουσε για τον τρόπο που επιβαλλόταν στους συμπαίκτες του, οι οποίοι έτρεμαν για να μην τον απογοητεύσουν, τον έκαναν τον πιο αυταρχικό ηγέτη αυτήν τη στιγμή στο ΝΒΑ. Το γεγονός ότι ο Τζόρνταν ήταν ο απόλυτος σταρ της ομάδας του, τον οδήγησε να τσακωθεί με τον Σακίλ Ο’ Νιλ για να τον ξεφορτωθεί από το Λος Άντζελες. Ο Κόμπι βρίσκεται στη 17η σεζόν του στο ΝΒΑ, φοράει το νούμερο 24, είναι ο απόλυτος ηγέτης των Λέικερς εδώ και εφτά χρόνια, ψάχνει το έκτο δαχτυλίδι του, όσα είχε και ο Τζόρνταν, ψάχνει να τον ξεπεράσει σε πόντους. Ο Κόμπε κυνηγάει το άπιαστο: τον εγωισμό του τρέφει το ίδιο κίνητρο που έτρεφε τον Τζόρνταν. Δουλεύει περισσότερο από κάθε άλλο παίκτη του ΝΒΑ, επειδή και ο Τζόρνταν αυτό έκανε. Ο Τζόρνταν γέννησε τον Κόμπε και ο Κόμπε είναι τόσο καλός διότι ήθελε να ξεπεράσει τον Τζόρνταν.

Συν τοις άλλοις, είναι και το στυλ: στις 30 Απριλίου του 2006 οι Λέικερς νίκησαν με 99-98 στο «Staples Center» τους Φοίνιξ Σανς, κάνοντας το 3-1 στη μεταξύ τους σειρά στα πλέι οφ. Ο Κόμπε έβαλε το καλάθι που ισοφάρισε το παιχνίδι, με λέι απ, μετά το κλέψιμο που έκανε ο Σμους Πάρκερ στον Στιβ Νας. Στο τέλος, έβαλε το νικητήριο καλάθι με ένα τζαμπ σουτ. Και με το γυμναστήριο να τραντάζεται από τον θόρυβο έκανε ορθή γωνία με το αριστερό χέρι του και έσφιξε τη γροθιά του, μιμούμενος τον πανηγυρισμό του Τζόρνταν στο νικητήριο καλάθι του στον πρώτο τελικό του 1997, απέναντι στους Γιούτα Τζαζ. Πολύ σύντομα ο Κόμπε θα αποχωρήσει από την ενεργό δράση και το σίγουρο είναι ένα: τα ρεκόρ δημιουργούν ψύχωση. Ο Τζόρνταν ήταν από μόνος του ένα κινούμενο ρεκόρ. Και ο Μπράιαντ έγινε ο καλύτερος παίκτης που μπορούσε- και ένας από τους καλύτερους στην ιστορία του μπάσκετ- μόνο και μόνο επειδή οδήγησε την ψυχοσύνθεσή του στη διαρκή σύγκριση με τον καλύτερο όλων των εποχών.

Ακολουθήστε το Gavros.gr στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις!