Το ήθος και η ανεξαρτησία του Φωτός του Θ. Νικολαΐδη και σήμερα
![Το ήθος και η ανεξαρτησία του Φωτός του Θ. Νικολαΐδη και σήμερα](https://www.gavros.gr/photos/w_930px/articles/201810/a10f01_1992260.jpg)
*** Τρομερά πράγματα γίνονται στο Βέλγιο. Συνελήφθησαν προπονητές, ποδοσφαιριστές, παράγοντες, μάνατζερ.
Αλλά η ΟΥΕΦΑ δεν κάλεσε τους εκπροσώπους των Μπρυζ, Αντερλεχτ, Σταντάρ Λιέγης να τους μιλήσει γιά τα χάλια του Βελγικού ποδοσφαίρου.
Ένα θέμα πού αφορά τον Ολυμπιακό, αφορά και όλο τον ερυθρόλευκο κόσμο
ΤΟ ΗΘΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ
ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ Θ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
«ΑΙ ΔΥΟ ΟΡΦΑΝΑΙ» : ΤΟ ΔΑΚΡΥΒΡΕΚΤΟΝ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΑΔΟΛΦΟΥ ΝΤ' ΕΝΝΕΡΥ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΚΑΠΟΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ ΟΛΟΙ
«Ο αθέμιτος πόλεμος πού δέχομαι εγώ προσωπικά και η εφημερίδα δεν είναι κάτι καινούργιο κι' αυτό ίσως πιστοποιεί την ανεξαρτησία και το ήθος πού ανέκαθεν χαρακτήριζε το ΦΩΣ». Υπογραφή, Μαρία Νικολαϊδου, εκδότρια του ΦΩΤΟΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ.
Ετσι καταλήγει η απαντητική δήλωση της εφημερίδας, προς την ΠΑΕ Ολυμπιακός, η οποία είχε καυτηριάσει τον τρόπο με τον οποίο το πάλαι ποτέ «Ευαγγέλιο» είχε αναφερθεί στους ποδοσφαιριστές της ομάδας και ειδικότερα στον Γιάννη Φετφατζίδη, την επομένη του ντέρμπι με την Αεκ στο ΟΑΚΑ.
Κατά την άποψη της ΠΑΕ Ολυμπιακός, η οποία εκφράζεται προς τα έξω από τον διευθυντή επικοινωνίας Κώστα Καραπαπά, η κριτική συμπεριφορά της εφημερίδας γενικότερα, δεν ήταν καλόπιστη, ή τουλάχιστον όχι όσο θα υπαγόρευε η ίδια της η ΙΣΤΟΡΙΑ.
Δεν θα «απαντήσω» παρακάτω στην κυρία Μαρία Νοκολαϊδου, διότι απλά, δεν μου απηύθυνε τον λόγο. Αισθάνομαι όμως την υποχρέωση να προσπαθήσω να αναλύσω αυτό το μεγάλο για τον κόσμο του Ολυμπιακού θέμα, με βάση τις εμπειρίες μου και την ΓΝΩΣΗ προσώπων και πραγμάτων. Ειδικότερα, του αλησμόνητου Θεόδωρου Νικολαΐδη και της εποχής του.
Προσωπικά λοιπόν, ΣΥΜΦΩΝΩ με την άποψη πού εκφράζει ο Ολυμπιακός, στην οποία μάλιστα έχω αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν, χρησιμοποιώντας ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ και ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ για πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις στο εσωτερικό της εφημερίδας, με την οποία συνεργάστηκα ΕΙΚΟΣΙ ΕΝΝΕΑ ολόκληρα χρόνια : Μια ολόκληρη ζωή.
Δεν θα μπω όμως πάλι στην ΟΥΣΙΑ της υπόθεσης, πού δεν είναι άλλη από την γενικότερη ΣΤΑΣΗ του ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ εκδοτικού καθεστώτος του ΦΩΤΟΣ απέναντι στον Ολυμπιακό. Τα έχω γράψει και ξαναγράψει κατά καιρούς και δεν μ' αρέσει να επαναλαμβάνομαι. Ο,τι έχω γράψει, ΙΣΧΥΕΙ και σήμερα, ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό.
Θέλω σήμερα να ασχοληθώ αποκλειστικά με τις δύο έννοιες, τις οποίες χρησιμοποιεί η κυρία Μαρία Νικολαΐδου, γιά να κλείσει την απάντησή της : Την ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ και το ΗΘΟΣ πού – όπως λέει, «ανέκαθεν χαρακτήριζαν το ΦΩΣ».
Το αν αυτά ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του ΦΩΤΟΣ, είναι το προς συζήτηση θέμα. Και ξεκινάω με μια βουτιά στο πολύ μακρινό παρελθόν, πού κατά την άποψή μου δίνει ένα ΣΧΕΤΙΚΟ περίγραμμα. Πάμε στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν τα ήθη και τα έθιμα των Ελλήνων ήταν εντελώς διαφορετικά από τα σημερινά. Λοιπόν, το πρώτο βιβλίο πού αντίκρισα στη ζωή μου, λεγόταν «Αι δύο ορφαναί».
Λέω «αντίκρυσα», δεν λέω «διάβασα», διότι «την εποχή εκείνη» δεν ήξερα καν να διαβάζω. Πρώτη Δημοτικού ήμουν, αν θυμάμαι καλά, όταν κατάφερα να διαβάσω, συλλαβιστά, τον τίτλο : «ΑΙ ΔΥΟ ΟΡΦΑΝΑΙ».
Με τι καταπιανόταν ο συγγραφέας Αδόλφος Ντ' Εννερύ ; Με την «περιπετειώδη και δύστυχη ζωή δύο ωραίων, πλην απόρων νεανίδων».
Να μην τα πολυλογώ. Αστικό Best Seller της εποχής ( αρχές του 1900, έως και μετά την γερμανική κατοχή ) το βιβλίο αυτό. Δεν υπήρχε σπίτι, στην Αθήνα, πού να σέβεται την κουλτούρα της κοινωνίας και να μην το είχε πρώτο ράφι, κάτω - κάτω και μπροστά, στη βιβλιοθήκη του ( τότε τα σπίτια ΝΑΙ, ΕΙΧΑΝ βιβλιοθήκες ). Και τρανή θεατρική επιτυχία. Δακρύβρεκτο, περιπετειώδες, αλλά με ωραίο τέλος. Δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να διαγράψει τέτοια πορεία, αν δεν είχε ωραίο τέλος.
Προσωπικά, ποτέ δεν το διάβασα. Το ... ήξερα όμως, απ' έξω και ανακατωτά. Όλες οι γυναίκες της μεγάλης μου οικογένειας, το είχαν καθημερινό ανάγνωσμα. Ίσως θα έπρεπε να το διαβάσουν και οι σημερινές. Σε πιο σύγχρονη – και προσαρμοσμένη στο ελληνικό ποδόσφαιρο – εποχή.
«ΝΑ 'ΜΑΙ ! ΒΛΕΠΕΙΣ ΠΟΣΟ ΟΜΟΡΦΟΣ ΕΙΜΑΙ ; ΘΑΥΜΑΣΕ ΜΕ !»
Πού το θυμήθηκα, έ ; Μου το θύμισαν, απλά. «Αι δύο ορφανέ» λοιπόν, σε μια νέα, σύγχρονη αλλά εμφανώς ΔΑΚΡΥΒΡΕΚΤΗ εκδοχή, ομιλούν γιά ΗΘΟΣ. Και ΑΥΤΟ είναι πού με κεντρίζει. Η μάλλον, τουλάχιστον η μία εκ των δύο. Ομιλεί για το πατροπαράδοτο ήθος πού εκπροσωπεί. Το επικαλείται και το βάζει πάνω απ' όλα τα άλλα. Με τα οποία «άλλα» όμως, δεν ασχολείται. Λόγω του πατροπαράδοτου ήθους, πού δεν την αφήνει να ασχοληθεί ; Η μήπως, επειδή δεν την συμφέρει να ασχοληθεί ;
Την ακούω να ομιλεί για ήθος και θυμάμαι τον πατέρα της. Ακριβώς έτσι απαντούσε σε όλες τις αναφορές στο πρόσωπό του. «Το ήθος μου», έλεγε κι' εκείνος.
Άκομψο. Εγωιστικό. Με έντονη δόση υποκρισίας. Είναι σαν να απευθύνεσαι στον κόσμο και να του υποδεικνύεις : «Να 'μαι, με βλέπεις πόσο ωραίος είμαι; Η ομορφιά μου είναι απίστευτη, καταπληκτική» !
Τι είναι αλήθεια το ήθος ; Κατ' αρχήν είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα από την ηθική. Τα σοβαρά λεξικά, γράφουν ότι ήθος είναι το σύνολο των ψυχικών ιδιοτήτων του ανθρώπου, ο ατομικός χαρακτήρας δηλαδή.
Το ήθος είναι ΕΣΩΓΕΝΕΣ και δεν ζυγίζεται με κριτήρια ποσοτικά, δηλαδή υλικά, αλλά μόνο με ποιοτικά, δηλαδή άυλα. Όταν το επικαλείσαι, περιαυτολογείς. Ομιλείς για τον εαυτό σου, για αυτό πού πηγάζει από το εσωτερικό σου, το οποίο βέβαια δεν έχει εικόνα, δεν μπορεί αν το δεί κανείς, να το πιάσει, να το ... ζυγίσει, να το ... ζωγραφίσει. Το ήθος δεν απονέμεται, ούτε και αποδίδεται. Αν το έχεις, καλώς το έχεις, αλλά πολύ δύσκολα θα στο αναγνωρίσει κάποιος.
Να δώσω ένα παράδειγμα. Ένας υπάλληλος επιχείρησης, βρίσκεται σε καθημερινή επαφή με το χρηματοκιβώτιο της εταιρείας. Ποτέ όμως δεν απλώνει το χέρι να βουτήξει χρήματα απ' αυτό, όχι διότι δεν μπορεί, αλλά επειδή δεν το θεωρεί ηθικό και τίμιο. Αυτός ο υπάλληλος ΕΧΕΙ ΗΘΟΣ, αλλά αυτό το ήθος δεν φαίνεται, δεν μπορεί να εκτιμηθεί, θεωρούμενο ως απολύτως φυσιολογική κατάσταση, και βεβαίως ποτέ κανείς δεν πρόκειται να του το αναγνωρίσει.
Όταν λοιπόν προβάλλεις πάντα το άυλο και αόρατο ήθος σου, για να αποκρούσεις ή να απαντήσεις για ό,τι πού σε κατηγορούν, απλά ΔΕΝ ΠΕΙΘΕΙΣ. Και βεβαίως, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΣΑΙ ηθικά και ψυχικά : Είσαι υπερφίαλος, υποκριτής και ΑΔΥΝΑΜΟΣ να αντιπαρατεθείς, διότι απλά δεν έχεις δίκιο και το ξέρεις.
ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΟ «ΗΘΟΣ» ΑΛΛΑ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΥΘΡΟΛΕΥΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ !
Το ήθος του επικαλούνταν συχνά – πυκνά το παλιό μου αφεντικό. Όποτε κατηγορούνταν, δικαίως ή αδίκως ( περισσότερες φορές δικαίως ) ή όποτε ήθελε να επιβάλλει τη γνώμη του, έβαζε πάντα μπροστά το ήθος του κα το ήθος της επιχείρησής του, πού ήταν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Στην πραγματικότητα όμως, γιά όλους εμάς πού τον γνωρίσαμε από κοντά, ήταν κατά βάση ένας δυνατός εκδότης, ένα στιβαρό αφεντικό, αλλά στην πραγματικότητα ένας αδύναμος άνθρωπος, πού απέφευγε να αντιπαρατεθεί με οποιονδήποτε, φοβούμενος τις συνέπειες, αντί να παλέψει γιά να τις φέρει με το μέρος του.
«Το ΦΩΣ έχει ήθος, ρε ! Δεν απαντάμε σε κανένα», έλεγε με τη φωνή του να υψώνεται σταδιακά. Και εμείς πού τον ακούγαμε, απορούσαμε : Τι σχέση μπορεί να είχε το ήθος, αν δεν απαντάς, δεν προβάλλεις αντίσταση, δεν αντιδράς, όταν ο άλλος σου ρίχνει σφαλιάρες ;
Δεχόταν επιθέσεις, από ανταγωνιστές και μη. Αρκετές φορές άδικες, πού θα μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την επιχείρησή του ακόμα και δικαστικά. Όμως, όχι μόνον δεν περνούσε στην αντεπίθεση, αλλά και ΣΙΩΠΟΥΣΕ, προσποιούνταν ότι δεν ασχολείται, ότι δεν τον ενδιαφέρει. Κατά βάθος όμως όχι μόνο τον ενδιέφερε, αλλά κυριολεκτικά τον ΕΤΣΟΥΖΕ. Πάντα όμως έκλεινε την υπόθεση, βάζοντας μπροστά το «ήθος». Το δικό του και της επιχείρησής του.
Σίγουρα λοιπόν, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΟ ΗΘΟΣ, πού επέτρεψε στο ΦΩΣ να γίνει τόσο μεγάλο, όσο ίσως ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ, EVER. Ήταν απλά, η ΑΓΑΠΗ, η ΛΑΤΡΕΙΑ του ερυθρόλευκου κόσμου για την ομάδα του. Αυτή πού τον οδηγούσε καθημερινά στο περίπτερο, πρωί – πρωί, πολλές φορές και λίγο μετά τα μεσάνυχτα στην Ομόνοια, να αγοράσει το Ευαγγέλιό του. Διότι το ΦΩΣ ήταν τότε Η ΜΟΝΗ εφημερίδα πού ΣΤΗΡΙΖΕ και ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΕ τον Ολυμπιακό. Και αυτό, συνέβαινε για πολλά – πολλά χρόνια. Με το ... αζημίωτων πάντα, όμως !
Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΑΙ Η «ΥΠΕΡ – ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ» ΕΙΝΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ
ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΑΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ, ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΕΠΟΧΗ : ΤΟΥ ΚΟΣΚΩΤΑ !
Πάμε τώρα στον τομέα της «ανεξαρτησίας». Σίγουρα η κυρία Νικολαϊδου αναφέρεται στην ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ανεξαρτησία της εφημερίδας πού κληρονόμησε από τον πατέρα της. και όντως, το ΦΩΣ απολάμβανε πλήρους οικονομικής ανεξαρτησίας, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσει ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ εφημερίδες στην αγορά του αθλητικού Τύπου.
Η τεράστια κυκλοφορία του, σε συνδυασμό με την σωστή και μετρημένη διαχείριση του κ. Θόδωρου και της κ. Ειρήνης, δημιούργησε μία καταπληκτική οικονομική βάση, η οποία επέτρεπε στην εφημερίδα να αποτελεί σημείο αναφοράς τόσο στους εργαζόμενους, όσο και γενικότερα στην πιάτσα.
Είναι αληθές, ότι ο Νικολαΐδης ποτέ δεν πήρε δάνειο, ποτέ δεν χρεώθηκε κάπου, ποτέ δεν έκανε κάτι πού να έδινε αφορμή να συζητηθεί ευρύτερα και αρνητικά. Στις δοσοληψίες του ήταν τύπος και υπογραμμός. Και οι δημοσιογράφοι πού εργάζονταν κοντά του, θεωρούνταν ΤΥΧΕΡΟΙ και ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΙ : «Το ΦΩΣ είναι Τράπεζα», λέγαμε τότε. Και βεβαίως, λέγαμε πόσο τυχερός ήταν ο Νικολαΐδης, πού ΒΡΗΚΕ ΤΟ ΚΟΥΜΠΙ του ερυθρόλευκου κόσμου και ΠΛΟΥΤΙΣΕ πουλώντας ΒΑΣΙΚΑ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΦΡΩΣΥΝΗ. Όχι δηλαδή ότι δεν ήταν Ολυμπιακός. Θα έλεγα ότι όχι απλά ήταν, αλλά ... ΠΑΡΑΗΤΑΝ και αυτό τελικά ήταν το χαρακτηριστικό πού οδήγησε την σούπερ εφημερίδα στην εκδοτική «παρακμή», μετά το θάνατό του.
Η οικονομική ανεξαρτησία όμως, προκάλεσε με τον καιρό την εκδοτική ΥΠΕΡ – ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ. Ο Θεόδωρος Νικολαΐδης, πανέξυπνος και καταφερτζής, έφτασε στο σημείο να ΔΙΟΙΚΕΙ τον Ολυμπιακό, ακόμα και σε αγωνιστικά ζητήματα. Όποιος προπονητής δεν δεχόταν να τον συμβουλεύει ο κύριος Θόδωρος, δεν είχε κανένα μέλλον στην ομάδα. Γρήγορα τον άλλαζε η διοίκηση, η όποια καθυποταγμένη στον Νικολαΐδη και τις επιλογές του. Στον Θεόδωρο Νικολαΐδη, πού ... «είχε γεννηθεί στα αποδυτήρια», όπως και «είχε γεννηθεί στον φιλέ» ή «είχε γεννηθεί κάτω από το καλάθι της μπασκέτας». Ανάλογα με το θέμα συζήτησης, ήταν και ο τόπος γεννήσεώς του. Γι' αυτό και τα ήξερε όλα και δεν δεχόταν αντίρρηση σε θέματα πού ... ήξερε εκ γενετής. Είναι αυτό ανεξαρτησία ; Η μήπως είναι ΛΑΘΟΣ τρόπος, πού καμιά φορά άγγιζε και ΝΟΣΗΡΑ όρια ;
Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΔΕΝ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΣΤΟ ΦΩΣ :
ΤΟ ΦΩΣ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ !
ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΕΙΧΕ ΗΓΕΤΗ ΣΑΝ ΤΟΝ ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΡΙΝΑΚΗ !
Εγώ λοιπόν, πού έζησα ΔΙΠΛΑ στον Νικολαΐδη ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΚΟΣΚΩΤΑ, ΞΕΡΩ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ το ΑΝ και ΠΟΣΟ «ανεξάρτητος» ήταν ο εκδότης, κατά συνέπιαν και το ΦΩΣ. Δεν θα το συζητήσω άλλο, διότι πρόσωπα ζουν ακόμη, οι μνήμες είναι ακόμη νωπές, κάποιες καταστάσεις ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ... «και πολύ», ακόμα και μετά τον θάνατο του ΘΡΥΛΙΚΟΥ εκδότη Θεόδωρου Νικολαΐδη.
Επειδή όμως ΟΛΑ αυτά ΤΑ ΕΖΗΣΑ επί είκοσι εννέα χρόνια και ΤΑ ΞΕΡΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ και από τις ίδιες του τις θυγατέρες, στα 75 μου χρόνια δύο συμβουλές θα μπορούσα να τους δώσω, με κάθε ειλικρίνεια και καλή προαίρεση. Η πρώτη, ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΟΥΝ ΤΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ και δη τον ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ του Βαγγέλη Μαρινάκη. Ο Ολυμπιακός, ως ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ποδοσφαιρική ομάδα, ΔΕΝ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΤΙΠΟΤΑ στο ΦΩΣ του Νικολαΐδη. Το αντίθετο συμβαίνει : ΤΟ ΦΩΣ του Θεόδωρου Νικολαΐδη ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ στον Ολυμπιακό !
Τέρμα λοιπόν τα ΠΑΙΧΝΙΔΙΣΜΑΤΑ και τα «ΦΛΕΡΤΑΚΙΑ» με τους ΑΙΩΝΙΟΥΣ και ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΤΟΥ. Όσο πιο ΚΟΝΤΑ στον Ολυμπιακό, τόσο καλύτερα θα είναι.
Δεύτερον, ΟΥΔΕΠΟΤΕ στην ιστορία του ο Ολυμπιακός είχε ένα ΠΡΟΕΔΡΟ, ένα ΗΓΕΤΗ, ένα ΚΑΠΕΤΑΝΙΟ τόσο ΙΣΧΥΡΟ, αλλά και τόσο ΙΚΑΝΟ, σαν τον Βαγγέλη Μαρινάκη. Ούτε Γουλανδρή βάζω μπροστά στο Μαρινάκη, ούτε Κόκκαλη, αν και αναγνωρίζω την προσφορά τους.
Ο Μαρινάκης είναι κάτι εντελώς διαφορετικό απ' όλους αυτούς. Είναι ο τεράστιος ηγέτης – ΟΠΑΔΟΣ, αυτός πού ΚΑΝΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ, εκτός του ότι βάζει συνεχώς λεφτά, μόνο και μόνο για να βλέπει την ομάδα του να γιγαντώνει, να θεριεύει, να στέκεται στη θέση πού του αξίζει στο ελληνικό και διεθνές ποδόσφαιρο.
Δεν νομίζω λοιπόν, ότι εφημερίδα «προσκείμενη» – έστω – στον Ολυμπιακό, είναι δυνατόν να αντιπαρατίθεται με τον ηγέτη το, απλά και μόνο για να δείχνει ότι διαθέτει ... «ήθος και ... ανεξαρτησία».
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΦΡΟΣΥΝΗ, όμως, διαθέτει; Αυτό είναι το «ζητούμενο» και το ασφαλώς πιο κρίσιμο ερώτημα.