ΣΤΟ ΚΑΛΟ, ΚΥΡ ΘΟΔΩΡΕ. ΔΕΝ ΘΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ
Δεν έχω ειδικότητα στις νεκρολογίες. Δεν έχω την ικανότητα της δημιουργίας εμπνευσμένων ρητορικά επικήδειων. Και το σημαντικότερο, δεν θα έγραφα ποτέ, τέτοιες στιγμές, κάτι που γνωρίζω ότι θα ενοχλούσε τον αλησμόνητο, τον αξεπέραστο Θεόδωρο Νικολαΐδη, που έφυγε χθες για πάντα από κοντά μας.
Παρά ταύτα, τα παιδιά από την εφημερίδα, οι νεαροί καλοί συνάδελφοι, μου έκαναν μεγάλη τιμή όταν μου ζήτησαν να γράψω μία στήλη για τον Θεόδωρο Νικολαΐδη.
Μου είπαν, «μόνον εσείς, κύριε Μανώλη, θα μπορούσατε να γράψετε γι’ αυτή την απώλεια».
Συμφωνώ. Εγώ και ίσως ένας-δύο ακόμη εν ζωή δημοσιογράφοι θα μπορούσαμε να γράψουμε για έναν άνθρωπο που γνωρίσαμε καλά, που ζήσαμε μαζί του δεκαετίες ολόκληρες, γεμάτες από καλές και δύσκολες στιγμές.
Για να γράψω όλα όσα έζησα με τον κυρ Θόδωρο, θα χρειαζόντουσαν τόμοι ολόκληροι δακτυλόγραφων. Η ζωή του με τη δημοσιογραφία είναι μέγεθος τεράστιο, που δεν μπορεί να εξαντληθεί μέσα σε μερικές γραμμές ή μερικά κεφάλαια, υπό τύπον βιογραφικού αναγνώσματος.
Ο Νικολαΐδης ήταν μία προσωπικότητα στον χώρο του, εκεί όπου αναδείχτηκε, εκεί όπου εξήντα χρόνια πριν ξεκίνησε με προοπτική να ολοκληρώσει το όραμά του, που στην εξέλιξη έγινε πάθος πραγματικό: Μια εφημερίδα που θα ασχολείται μόνο με τον Ολυμπιακό και θα απευθύνεται στον οπαδό του Ολυμπιακού. Ο χρόνος δικαίωσε την έμπνευσή του. Το «ΦΩΣ», που ξεκίνησε μαζί με τη σύζυγό του Ειρήνη και μερικούς φίλους συντάκτες, σαν εβδομαδιαίο και δισεβδομαδιαίο, πολύ γρήγορα μεταβλήθηκε σε καθημερινό φύλλο και αργότερα πρώτο σε κυκλοφορία στον αθλητικό Τύπο, «κερδίζοντας» την ιστορική και μοναδική του αντίπαλο, την «ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ». Και εδώ θα αποτυπώσω την πρώτη πτυχή του χαρακτήρα του κυρ Θόδωρου. Μπορεί τότε και για αρκετά χρόνια μετά να ήταν ανταγωνιστής της εφημερίδας των Θανάση Σέμπου και Κλεομένη Γεωργαλά, πλην όμως ποτέ δεν σταμάτησε να έχει επαφή και φιλική σχέση μαζί τους. Ηταν πάντα ως εκδότης οπαδός του «fair play», ακόμα και σε επίπεδα επιχειρηματικού ανταγωνισμού.
Ο Θεόδωρος Νικολαΐδης έχει χαρακτηριστεί πολύ εύστοχα «επιχειρηματική ιδιοφυία». Ακριβώς αυτή η ιδιοφυία, αυτό το υπερανεπτυγμένο εκδοτικό και επιχειρηματικό ένστικτο, ήταν που έκανε το «ΦΩΣ» να ξεχωρίσει πολύ γρήγορα και να καταλάβει τη θέση που διατηρεί έως και σήμερα.
Οι απόψεις του σίγουρα ήταν συντηρητικές, απέφευγε τις καινοτομίες και τα μεγάλα, δύσκολα ανοίγματα στον Τύπο. Θυμάμαι τις αμέτρητες φορές που είχα συζητήσει μαζί του το ενδεχόμενο να ανοίξει και πολιτική εφημερίδα. Ηταν κάτι στο οποίο συμφωνούσαμε όλοι σχεδόν όσοι δουλεύαμε κοντά του. «Κυρ Θόδωρε, γιατί δεν ανοίγεις μία πολιτική εφημερίδα, να τους κλείσεις όλους; Δεν υπάρχει στην πιάτσα άλλος εκδότης με τις δικές σου ικανότητες», του έλεγα, χωρίς ίχνος διάθεσης γιά καλοπιάσματα. Ελεγα αυτό που πίστευα. Ο Νικολαΐδης μπορούσε τότε, κυρίως από οικονομικής πλευράς, όπου ήταν πανίσχυρος και μάλιστα χωρίς ούτε ΜΙΑ ΔΡΑΧΜΗ ΧΡΕΗ σε τράπεζες ή το δημόσιο, πράγμα… σπανιότατο και τότε, να ανοίξει εφημερίδα δική του ανά πάσαν στιγμή και να κερδίσει το αναγνωστικό κοινό.
Η απάντησή του ήταν στερεότυπη: «Εγώ μόνο με το “ΦΩΤΑΚΙ” ΜΟΥ ασχολούμαι. Το “ΦΩΤΑΚΙ” μου να πηγαίνει καλά και τίποτ’ άλλο».
Και έκλεινε την κουβέντα με τον ίδιο πάντα τρόπο: «Αγαπώ το “ΦΩΣ” όσο και την οικογένειά μου. Είναι κι αυτό ένα από τα παιδιά μου. Αυτό είναι το σπίτι μου, αυτό είναι και η ζωή μου και μη μου ξαναπείς για πολιτική εφημερίδα. Δεν βλέπεις τι τραβάνε οι κόρες του Αθανασιάδη; Αντε να τις ρωτήσεις να σου πούνε να τις λυπηθείς».
Ηταν η εποχή που το «ΦΩΣ» συγκατοικούσε με τη «ΒΡΑΔΥΝΗ», στις αρχές της Πειραιώς. Ο Νικολαΐδης είχε αναπτύξει στενή φιλία με τον Τζόρτζη Αθανασιάδη και την οικογένειά του. Κάποιοι έλεγαν ότι αυτή ακριβώς τη φιλία ο κυρ Θόδωρος δεν ήθελε να προδώσει, διότι θεωρούσε «προδοσία» την έκδοση πολιτικής εφημερίδας που μοιραία θα συγκρουόταν με την εφημερίδα του φίλου του.
Αργότερα, όταν τα γραφεία του «ΦΩΤΟΣ» μετακόμισαν σε ιδιόκτητα της Λεωφόρου Αθηνών, όπου βρίσκονται και σήμερα, κατατέθηκαν αμέτρητες προτάσεις στον Νικολαΐδη για νέες επιχειρηματικές δράσεις. Για εφημερίδες προγνωστικών, για διαδικτυακές πύλες, για άλλες εκδοτικές εργασίες στα πιεστήριά του. Ολες έβρισκαν τοίχο. Για τον Θεόδωρο Νικολαΐδη υπήρχε μόνο το «ΦΩΣ». Αυτό ήταν και θα έμενε μέχρι τον θάνατό του το δικό του σύμπαν.
Ο «πατριάρχης» (άλλο ένα εύστοχο προσωνύμιο) της αθλητικής δημοσιογραφίας ήταν γενικά «δύσκολος» στις κοινωνικές του σχέσεις. Μίλαγε με όλο τον κόσμο, οι πραγματικοί του φίλοι όμως ήταν ελάχιστοι. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, για παράδειγμα, ήταν ένας από τους πιο στενούς του φίλους. Περνούσαν μαζί ολόκληρους μήνες στη Μύκονο, κάθε καλοκαίρι. Ούτε μία φορά, όμως -και αυτό θα το καταθέτω πάντοτε με ΘΑΥΜΑΣΜΟ- ο κυρ Θόδωρος προσπάθησε να «εκμεταλλευτεί» αυτή του τη φιλία με τον υπ’ αριθμόν ένα Ελληνα πολίτη, ακόμη και όταν αυτός βρισκόταν στο ζενίθ της πολιτικής του καριέρας.
Ο Νικολαΐδης, αν και τεράστιος, κορυφαίος εκδότης, δεν ήξερε τι πάει να πει «επικοινωνία», «δημόσιες σχέσεις», εκμετάλλευση εικόνας, «προμόσιον» και οι διάφορες παρεμφερείς έννοιες. Ποτέ δεν διαφήμισε το «ΦΩΣ» σε οποιοδήποτε μέσον. Το «ΦΩΣ» πάντα διαφήμιζε (επιλεκτικά και όχι όσο-όσο), αλλά δεν διαφημιζόταν.
Ο ίδιος απέφευγε τις δηλώσεις, τις συνεντεύξεις, τις φωτογραφήσεις, τις κάθε λογής δημόσιες εμφανίσεις. «Χριστό» τον έκαναν κάποτε, θυμάμαι, από κάποιο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων να δώσει μία συνέντευξη. Δεν δεχόταν με τίποτα, ούτε καν μία απλή δήλωση να κάνει. Ελεγε ότι είναι μόνον δημοσιογράφος και οι δημοσιογράφοι δεν δίνουν συνεντεύξεις. Μόνο παίρνουν.
Ηταν, όμως, ο Νικολαΐδης δημοσιογράφος; Η απάντησή μου είναι κατηγορηματική: ΝΑΙ, ΗΤΑΝ δημοσιογράφος και μάλιστα περισσότερο δημοσιογράφος παρά εκδότης! Θα σας αφηγηθώ εν τάχει μία προσωπική μου εμπειρία. Οταν πρωτοπήγα στο «ΦΩΣ», το 1984, ζώντας από πολύ κοντά τον κυρ Θόδωρο (δούλευα μέσα στο γραφείο του) εντυπωσιάστηκα τόσο από το δημοσιογραφικό του ταλέντο που μια μέρα σε συζήτηση με συναδέλφους (δύο έχουν πεθάνει, δύο ζουν ακόμα) τους είπα πως κατά την άποψή μου ο Νικολαΐδης είναι ο μεγαλύτερος δημοσιογράφος που είχα γνωρίσει. Ο ένας γέλασε, ο άλλος τον μιμήθηκε και οι άλλοι δύο με χλεύασαν.
Δεν έγραφε συχνά ο Νικολαΐδης. Σπανιότατα, αλλά όποτε το αποφάσιζε, τα μικρά, λιτά κείμενά του ήταν ΚΟΜΨΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ. Πολλά απ’ αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στις σχολές δημοσιογραφίας (αν υποτεθεί ότι… υπάρχουν τέτοιες στη σημερινή Ελλάδα). Η καριέρα του εκ Πόντου καταγόμενου Θ.Ν. ξεκίνησε στην «ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ», όπου του ανατέθηκε από τον Σέμπο το ρεπορτάζ του Ολυμπιακού. Ως ρεπόρτερ διακρίθηκε όχι μόνο για τη δημοσιογραφική απόδοση των ρεπορτάζ, αλλά κυρίως για την ικανότητά του να περιγράφει καταστάσεις στα αποδυτήρια, για τη δημιουργία των οποίων είχε και ο… ίδιος συνεργήσει!
Χαρακτηριστικό που τον έκανε να ξεχωρίζει, ήταν το τρομερό του μάτι στις δημοσιογραφικές του αναζητήσεις. Του αρκούσαν λίγες γραμμές, λίγα λόγια, μία πρώτη εντύπωση, για να καταλάβει αν κάνει κανένας για τη δημοσιογραφία, ή αν δεν πρέπει να ασχοληθεί με αυτό το επάγγελμα.
Τα παραδείγματα πολλά. Ο αείμνηστος Μανώλης Γαρυφαλλάκης δούλευε πιτσιρικάς στο εστιατόριο του Μάινα στην Καλλιδρομίου και κάθε μεσημέρι πήγαινε στον κυρ Θόδωρο την μπριζόλα του. Ο Νικολαΐδης τον δοκίμασε σαν ρεπόρτερ και πολύ γρήγορα τον έβαλε στο μισθολόγιο. Ο Γαρυφαλλάκης διέπρεψε στη δημοσιογραφία για πολλά-πολλά χρόνια.
Ο Σεραφείμ (Μάκης) Ευαγγελίου (η κορυφαία πένα που υπήρξε στον αθλητικό Τύπο) ήταν τραπεζικός υπάλληλος στο επάγγελμα, όπως και ο εξαιρετικός δημοσιογράφος Τάκης Μακαρώνας. Ακόμη ένας εκ των κορυφαίων αρθρογράφων του «ΦΩΤΟΣ», ο Βασίλης Μιχαλόπουλος, ήταν ιδιωτικός υπάλληλος. Ο Νικήτας Γαβαλάς (τεράστια δημοσιογραφική φυσιογνωμία), δημιούργημα δικό του, για τον οποίο υπερηφανευόταν ότι «ακόμα φορούσε κοντά παντελονάκια όταν τον πήρα στο ΦΩΣ». Ο Αρης Μελισσινός, ο Χάρης Παπαγεωργίου, ο Νίκος Φύριος, ο Φαίδων Κωνσταντουδάκης, όλοι τους τεράστια δημοσιογραφικά μεγέθη, και άλλοι πολλοί, ων ουκ έστιν αριθμός εκ των σκαπανέων της αθλητικής δημοσιογραφίας, είναι ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ανακαλύψεις και δημιουργήματα του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ.
Η σχέση του Θεόδωρου Νικολαΐδη με τον Ολυμπιακό είναι σχέση ΛΑΤΡΕΙΑΣ, που κάποτε έφτανε και σε ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ που θα μπορούσαν και να παρεξηγηθούν. Υπάρχει μία ερώτηση, την οποία έχω ακούσει αναρίθμητες φορές:
«Ωφελήθηκε και πόσο ο Νικολαΐδης (= το ΦΩΣ) από τον Ολυμπιακό;».
Η απάντηση που μπορώ εγώ προσωπικά να δώσω, είναι ότι φυσικά και ωφελήθηκε το «ΦΩΣ» από τον Ολυμπιακό, όσο όμως ωφελήθηκε και ο Ολυμπιακός από το «ΦΩΣ».
Οι έννοιες είναι αλληλένδετες, όπως και οι σχέσεις που σφυρηλατήθηκαν κατά την παράλληλη ιστορική πορεία της ομάδας με την εφημερίδα της. Ναι, λοιπόν, ο Ολυμπιακός σίγουρα χρωστάει μέγα μέρος της μεγαλοσύνης του στο «ΦΩΣ» και τον Θεόδωρο Νικολαΐδη.
Το θέμα «Η ζωή κοντά στον κυρ Θόδωρο» είναι ανεξάντλητο. Πρόκειται για μια ζωή 29 χρόνων κοντά στον ΚΟΛΟΣΣΟ αυτό της δημοσιογραφίας.
Είναι πολλά ακόμα αυτά που θα ήθελα να γράψω. Είναι και μία συγγνώμη που αισθάνομαι την ανάγκη να του ζητήσω, προσωπικά, αλλά είμαι σίγουρος ότι ΞΕΡΕΙ, ότι ΠΑΝΤΑ ΗΞΕΡΕ, πως ό,τι έγινε, συνέβη και ειπώθηκε για χάρη του Ολυμπιακού ΜΑΣ.
Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ δικαιούται τον υπέρτατο ΣΕΒΑΣΜΟ και τις ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΟΛΩΝ ΜΑΣ. Ολοι όσοι συνεργαστήκαμε μαζί του, όλοι όσοι ζήσαμε το μεγαλείο αυτής της αχάριστης δουλειάς στο «ΦΩΣ», ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΥΧΕΡΟΙ.
Είμαστε αφάνταστα ΤΥΧΕΡΟΙ, για τη γνωριμία και τη ζωή κοντά του. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
(Το κείμενο δημοσιεύθηκε στον «ΓΑΥΡΟ» στις 19/03/2017)